Потрошувачките цени на Исланд во просек се 66 отсто поголеми отколку во другите делови од Европа, надминувајќи ги европските земји што се сметаат за скапи - Швајцарија, Норвешка и Данска.
Во главниот град на Исланд, Рејкјавик, на пример, еден сендвич може да чини повеќе од 10 долари, додека еден чај (со „бесплатна“ топла вода), може да чини 4 долари. Оброк за двајца во обичен ресторан се движи помеѓу 80 и 100 долари, додека пивото во центарот на градот е околу 12 долари во текот на работното време. Со други зборови - посетата во Исланд е како да сте заробени на аеродром, освен што овој аеродром има вулкани.
Зошто е толку скапо во Исланд, не постои едно објаснување. Тоа е комбинација од политика, економија и географија.
Да почнеме од географијата. Бидејќи Исланд е близу арктичкиот круг, неговата клима не е погодна за земјоделство. Постојат само неколку природни култури и сезоната на раст е кратка. Според извештајот на Европскиот конзерваториум за политички истражувања, Исланѓаните во 2010 година произвеле 64,9 отсто од сопствената храна и пијалаци. Остатокот од оваа храна е увезен, а истото важи и за повеќето други стоки.
Фото: Freepik
Трошоците за увоз на овие производи - обично од Велика Британија, Германија, САД и Норвешка - се пренесуваат на потрошувачот. Во Исланд се увезуваат слатки и алкохол со дополнителен трошок за товарот, а сите производи од пченица имаат релативно висока тарифа. Затоа, подгответе се да го платите лебот на големо.
Валутата на земјата исто така ги одржува високите трошоци. Во 2008 година Исланд беше погоден со финансиска криза во која три банки во земјата пропаднале, а вредноста на националната валута, круната, падна. Но, земјата доживеа чудесно закрепнување. Од 2009 година круната зајакнала за неверојатни 40 отсто во однос на еврото, а во 2017 година се смета за најдобра валута во светот. Тоа довело до пад на куповната моќ на американскиот долар.
И даноците исто така ги зголемуваат трошоците. Како и повеќето земји, и Исланд има данок на додадена вредност. ДДВ за стоки во Исланд е 24 отсто, додека ДДВ за храната се оданочува со дисконтна стапка од 11 отсто.
Но, иако даноците придонесуваат, тие не се причина за високите цени во Исланд. Многу земји имаат слични високи стапки на ДДВ, но не се толку скапи. На пример, Германија има 19 отсто ДДВ и 7 отсто ДДВ на храната, но има значително поевтина храна.
Највисок придонес за високите цени во Исланд е животниот стандард на земјата. Во Исланд, просечниот приход пред оданочување изнесува 60.000 долари, а средниот приход околу 47.000 долари.
Во Исланд, околу 92 отсто од работоспособното население е дел од синдикатот. Соодветно на тоа, луѓето што работат на работни места што во други земји се сметаат за работни места со ниски плати - особено работните места во услужната индустрија - заработуваат многу повеќе пари и уживаат во повеќе бенефиции. Минималната плата за повеќето индустрии изнесува 300.000 круни или 2.500 американски долари. Тоа е еднакво на 15 долари на час. Но, бидејќи вработените заработуваат повеќе, купувачите главно плаќаат повеќе за стоката.