Во 1974 година, американскиот економист Артур Лафер, тогашен професор на Универзитетот во Чикаго, вечерал со неговиот пријател Џуд Ваниски, уредник во „The Wall Street Journal“.

 

Во нивно друштво биле и Доналд Рамсфилд и Дик Ченеј - и двајцата работеле во администрацијата во Џералд Форд. Во текот на вечерата, тема на разговор била таканаречената „WIN“ (Whip Inflation Now) во која биле вклучени предложените зголемувања на даноците.

Според верзијата на Ваниски, Артур на салфетка ги поставил основите на она што Вански го нарекува „Кривата Лафер“.

Едноставно кажано, кривата на Лафер го илустрира она што се случува кога владата премногу ги зголемува даноците - теоретски завршува со донесување помалку приходи отколку пред зголемувањето на данокот. Зошто? Даночните обврзници се чувствуваат помалку поттикнати да работат ако се' што заработуваат ѝ се дава на владата. Малите и средните претпријатија повеќе не можат да се натпреваруваат. Протокот на капитал е стегнат и растењето на бизнисот се намалува.

Кривата на Лафер вели дека даночниот приход на 0% и 100% е ист: нула. Но некаде помеѓу овие две вредности е „оптималната“ даночна стапка која драстично ги зголеми и владините приходи како и вработувањето, продуктивноста и излезот.

Политиката на претседателот Реган ја потенцирала слободната трговија, задржувањето на трошоците, помалку регулативи и ниските даноци. Според Лафер, овие политики придонеле за најдолгиот бум во историјата на Америка. Повеќе богатство било создадено меѓу 1982 и 2007 година во однос на претходните 200 години.

Ова се политики кои се применуваат и во странство. Дел од причината зошто Британија изгласа напуштање на ЕУ минатиот месец беше поради избегнување на казнени даноци и прописи - индиректни даноци - наметнати од Брисел. Британските гласачи препознаа дека политиките на завист го задушија развојот и иновациите.

Брзиот економски раст на Романија

Друга земја која го сфаќа сето ова е Романија, планинската централно-европска нација, дом на околу 20 милиони луѓе. По неколку години бавен раст, романската влада започна да го ревидира сопствениот даночен код. На крајот на минатата година, таа ја намали даночната стапка на 20% од 24%, го намали данокот на доход, го забрани контроверзниот данок на „специјална изградба“, ги поедностави франшизите и ослободи одредени дивиденди од корпоративниот данок на добивка.

Промените започнаа да функционираат многу побрзо од очекуваното.

Во првиот квартал, Романија порасна 4.3% од година во година, надминувајќи ги 3.9% кои аналитичарите ги очекуваа и до 1.6% во четвртиот квартал во 2015 година. Со тоа оваа земја стана една од најбрзо растечките економии во ЕУ, а Европската комисија сега очекува да биде втората најбрзо растечка земја од блокот на ЕУ членик, веднаш позади Ирска.

 

Инвестициската банка „Wood & Company“ смета дека бруто домашниот производ  ќе има раст од 5.1% оваа година и 5.8% во 2017. Голем дел од овој раст ќе биде воден не само од страна на намалување на даноците, туку и од ниските трошоци за зајмување и лабавата фискална политика.

Исто така, земјата повторно започнува да отвора работни места и да вработува. Стапката на невработеност во Романија во мај падна за 6.6% во споредба со 10.1% во однос на просекот во земјите од еврозоната.

Ова се одлични вести за романската економија во целина, особено за информатичко-технолошкиот сектор во Букурешт, кој значително порасна во последните години. Тоа придонесе за 6.1% во однос на БДП на земјата во првиот квартал, а се очекува да надмине 10% оваа или наредната година.

Со години Романија се промовира себеси како земја која нуди разумни цени за развој на софтвер од кодерите кои зборуваат англиски. Денес, голем дел од светските технолошки компании вклучувајќи ги Adobe, Microsoft, IBM, Intel и Oracle работат во Букурешт, каде потрошувачките цени се драматично пониски отколку на пример во Лондон (киријата е за 84% поевтина во романскиот главен град отколку во британскиот главен град).