Жителите велат дека ако гледате право во очите на сирената на Ужупис додека го поминувате мостот во малечката самопрогласена република, никогаш нема да сакате да си заминете. Создадена во 2002 година од скулпторот Ромас Вилчиускас, сирената ги поздравува посетителите на малата република, а локалните жители тврдат дека токму таа ги мами сите посетители од целиот свет.


Ужупис е еклектичен сооднос на архитектурата на советскиот блок и уметничкиот талент.  По падот на СССР во раните 90-ти години, многу столбови од статуи од советските икони паднале низ Вилнус. Во 1995 година група локални уметници искористиле еден од нив за да подигнат статуа на американската рок-ѕвезда Френк Запа како симбол на слободата и повик за демократија. Две години подоцна, на 1 април 1997 година, тие отишле чекор понатаму, прогласувајќи го своето соседство Ужупис независно од останатиот дел од Литванија. Иако Ужупис не е прогласена од странските влади како официјална нација, микронацијата стана извор на гордост во Вилнус и низ цела Литванија.

Ужупис на литвански значи надвор од реката, па така републиката е одделена од останатиот дел од градот со реката Вилнеле. Републиката ја слави својата независност на 1 април. На овој ден, патниците можат да добијат печат на нивните пасоши додека го минуваат мостот за да влезат во републиката (во кој било друг ден границата е слободна), да ја користат локалната (неофицијална) валута и да се почестат со пивото што тече од вртлогот на главниот плоштад (да, навистина).

Она што започнало како шега на Денот на шегата за мала група креативци, денес е сериозен подвиг. Денес, Република Ужупис има устав преведен на повеќе јазици.


-Сакавме да создадеме наша нова мала земја врз основа на старата мисла дека добрата земја може да има не повеќе од 5.000 жители бидејќи човечкиот ум не може да запомне повеќе лица. Сите се знаеме еден со друг, така што тешко е да се мамиме и манипулираме - вели тој.

Знамето на републиката е познато како „Света рака“: сина рака со дупка на средина, за да не може да прифати мито.

-Главната работа е тоа што немаме ништо што да скриеме во рацете - вели министерот за туризам, Кестас Лукоскинас, кој живее во републиката веќе 18 години.

Чепаитис вели дека тој и неговите колеги ко-основачи сакале да создадат место каде луѓето би можеле да се исклучат од модерниот живот и да се поврзат со она што е важно.

-Ако го преминете мостот, можете да станете свои. Не играте никаква општествена улога, не припаѓате никому туку си припаѓате себеси. Можете да размислите за тоа кои сте и можете да живеете без да бидете дел од таа луда раса во која е вклучено целото човештво.

Лукоскинас се согласува. -Атмосферата во Ужупис е сосема поинаква. Се чувствувате посреќни и порелаксирани. Можете да одите во пабот и да го сретнете градоначалникот или познат кошаркар или уметник - вели Лукоскинас.

Историјата на областа и не е баш најсветла. Во средината на 20-тиот век, кога регионот бил под советското владеење, областа била напуштена и претставувала опасен дел од градот. Една од главните сообраќајници некогаш се нарекувала „Улица на смртта“, поради високата стапка на криминал и поради еврејското население во соседството, кое бил обележано за време на Холокаустот. Денес пак, улиците со калдрма се карактеризираат со чудесни уметнички инсталации и обновено чувство за живот.

Откако била утврдена независноста во 1997 година, следел уставот напишан од Чепаитис и претседателот на Ужупис, Ромас Лилеикис во само три часа, во летото 1998 година.


Уставот се содржи од 41 клаузула што ја опфаќаат суштината на идеалите на слободната мисла на Ужупис, со точки како: „Секој има право да умре, тоа не е обврска“ и „Секој има право да разбере“ и „Секој има право да не разбере ништо“. Споменати се дури и миленичињата, па постојат клаузули како „Кучето има право да биде куче“ и „Мачката не е обврзана да го сака сопственикот, но мора да помогне во време на потреба“.

Уставот виси на патот познат како Авенија на уставите. Патот води до центарот на републиката каде што има статуа од архангел Гаврил, кој бил подигнат во 2002 година како симбол на растење и раѓање.

Како и повеќето работи во оваа држава, владината структура и назначувањето на функционери се одвива во релаксирана атмосфера - нивниот парламент е локалното кафуле.  Основната група од околу десетина министри ја надгледува работата на микронацијата, но за оние кои сакаат да се вклучат во политиката на земјата, активноста во локалната заедница е клучна.


Репулбиката го привлече интересот на туристите уште од своето основање. Сепак, постојат несакани последици со кои се соочи републиката, а тоа е гентрификација и развој, што предизвика скок во цените на имотот. Ова предизвика загриженост кај некои министри, кои се плашат од губење на нивната култура и начин на жвиот, бидејќи туристичкиот број расте и популацијата се зголемува. Сепак, Чепаитис се надева дека ова ќе ѝ помогне на републиката и нејзините идеи да се прошират подалеку.

-Возбуден сум и сакам да се запознаам со луѓе кои само сонувале дека постои ваква земја. Оваа мешавина од сон и реалност е најдобро нешто на кое можев да се надевам кога го започнавме сето ова. Тие ја пронајдоја нивната земја, тука во реалноста. Тоа е нивната крајна цел и затоа сум многу среќен - вели тој.

Не е ни чудо што сирената ги довела овде.