Грчкиот оган бил античко супероружје користено од Византиската Империја. Точниот рецепт бил љубоморно чувана тајна што е изгубена низ вековите.

Грчкиот оган било најмоќното оружје на христијанството повеќе од 700 години. Тоа им овозможило на Византијците и на Константинопол да им се спротивставуваат на многуте непријатели долго време.

Грчкиот оган бил толку важен за Византијците, што царот Роман II објавил дека три работи не смеат никогаш да стигнат до рацете на непријателот: византиската царска регалија, која било принцеза и грчкиот оган.

Иако ваквото оружје не било ништо ново во војна, јасно е дека грчкиот оган било нешто посебно.

Што бил грчкиот оган?

Грчкиот оган бил запаливо оружје развиено и искористено од Византиската Империја - се користело и на копно и на море. Истражувањата укажуваат дека би имал сличен ефект на денешните напалм-бомби.

Вистинскиот грчки оган не треба да се меша со она што крстоносците го нарекувале грчки оган. Ова второто било мешавина од селен и терпентин, но вистинскиот грчки оган бил многу помоќен материјал.



Историските извори укажуваат дека првично бил осмислен за време на владеењето на Константин IV Погонат (668-685). Се смета дека сирискиот бегалец Калиник од Хелиополис го усовршил рецептот околу 678 година.

Се смета дека грчкиот оган, кој спонтано се палел, не можел да се изгасне со вода. Напротив, се чинело дека енергично гори кога бил во контакт со вода и зафаќал сè што ќе дојдело во контакт со него.

Постоеле различни методи. Бил фрлан во саксии или испуштан од рачни или монтирани цевки. Општо прифатено е дека грчкиот оган бил развиен од грчкиот христијанин Калиник (Калиникус) од Хелиополис. Тој избегал во Константинопол од муслиманската затворена Сирија околу 668 година. Сепак, познато е дека слична супстанција постоела долго време пред времето на Калиник. Кралството Понт користело слична мешавина против Римјаните во текот на Митријадските војни во 1 век пр.н.е. Калиник веројатно ова го искористил како основа за грчкиот оган, но го направил многу помоќен и полесен за употреба.

Иако точниот рецепт бил внимателно чувана тајна, се знае дека нафтата била една од главните состојки, а огнот се состоел од мешавина од нафта, смола, сулфур, бор и кедронска смола, вар и битумен, а постојат извори што велат дека имало и барут или стопен селен. Дополнувањето со сулфур веројатно ја давало бучавата со која се карактеризирал грчкиот пожар.



Бидејќи формулата била пренесувана само од цар на цар, малку е познато за овој оган. Оваа внимателност била толку успешна, што тајната била сочувана повеќе од 700 години, но, за жал, се изгубила во времето.

Сепак, рецептот делумно бил откриен од историчарите.

Овој оган бил направен на следниот начин: од бор и некои зимзелени дрвја се собирала запалива смола врз која се нанесувал сулфур, а потоа смесата се ставала во цевка“, вели Ана Комнене.

Грчкиот оган првпат бил искористен во 673 година, во текот на првата арапска опсада на Константинопол. Арапската флота била уништена од грчките бродови вооружени со новото супероружје.