Некои тропски дрвја дејствуваат како громобрани
Ударот од гром обично не е добра работа. Но, се чини дека еден вид тропски дрвја ги привлекуваат молњите. Не само што дрвјата преживуваат удари од гром, туку нивната висина и обемните крошни дејствуваат како природни громобрани, привлекувајќи удари што ги оштетуваат непријателите и ја зголемуваат нивната конкурентска предност во густата џунгла.
Откритието доаѓа од долгогодишните истражувања во „Баро Колорадо“ во Панама, каде што научниците го проучувале целокупното влијание на молњите врз шумата. Користејќи низа камери, беспилотни летала и копнени тимови, истражувачите следеле удари од гром и нивните ефекти. Тимот очекувал да најде само штетни ефекти врз дрвјата, но набрзо станало јасно дека дрвјата од видот „Dipteryx oleifera“, исто така наречени „алмендро“, имаат корист од шок-терапијата за да се одбранат од ривалските дрвја и да се ослободат од паразитските лози.
- Особено силното влијание врз „D. Oleifera“ покриено со лијани во 2019 година е она што ја зацврсти идејата за врска помеѓу дрвото и корисните ефекти од молњата врз него - истакнал шумскиот еколог Еван Гора од Институтот за екосистемски студии „Кери“, во Њујорк.
Едно дрво од овој вид е удрено од гром во просек пет пати во текот на неговиот животен век од 300 години
Во ударот биле оштетени 115 околни дрвја, од кои половина изумреле во рок од две години. Дополнително, сите винови лози што го покривале дрвото „D. Oleifera“ изумреле. Сепак, погоденото дрво било практично неповредено, стоело високо и здраво, а неговите директни конкуренти биле отстранети.
За да ја потврдат сомнителната врска дрво-молња, Гора и неговите колеги ја документирале судбината на 93 дрвја погодени од гром, вклучително и девет примероци на „D. Oleifera“. По две години, сите дрвја од видот „D. Oleifera“ добро напредувале, во целосна спротивност со стапката на смртност од 56 проценти меѓу другите видови.
Врските меѓу лозите и гранките на соседните дрвја шират електрична струја на тие дрвја, оштетувајќи ги и нив. Ова ослободува простор, светлина и хранливи материи за дрвјата „алмендро“. Во просек, околу девет блиски дрвја биле убиени по удар.
Всушност, растењето покрај дрвото „D. Oleifera“ се чини дека е опасно за соседните дрвја бидејќи наодите сугерираат дека дрвјата „алмендро“ активно привлекуваат молњи. Тие обично растат повисоки и поседуваат пошироки крошни од нивните дрвја-соседи, што ги прави 68 проценти поподложни на удари. Едно дрво „D. Oleifera“ било удрено од гром двапати во пет години, а истражувачите проценуваат дека типичното дрво го удира гром во просек пет пати во текот на неговиот животен век од 300 години.
Како ова дрво ги преживува ударите на гром, останува нејасно.
Извор: sciencenews.org
Фото: Science news/Evan Gora