X
 20.12.2017 Наука

Божјиот одговор на Ниче, филозофијата на Серен Кјеркегор

nice

Егзистенцијализмот останува една од најпопуларните филозофии за луѓето што читаат, размислуваат и учат. Со прашањата што ги поставува и проблемите со кои се соочува, оние за слободната волја, анксиозноста и потрагата по значењето, се соочуваме сите во секојдневниот живот. Решенијата што ги нуди можеби не функционираат за секого и егзистенцијализмот може да има голема слепа точка кога се обидува да им даде одговор на религиозните.

Размислете за тоа - Ниче изјавил дека Бог е мртов, Сартр, Ками и Бовоар биле атеисти, а исто така поврзаната филозофија на нихилизмот го негира постоењето на Бога. За религиозната личност која бара дополнителна утеха од егзистенцијалниот страв и перспективата на егзистенцијалистите за проблемите на современиот живот, може да биде тешко да се постигнат добри одговори.

Но, постои егзистенцијалист кој го направил христијанството еден од клучните принципи на неговата мисла. Основачот на егзистенцијализмот, Серен Кјеркегор.

Кјеркегор бил дански филозоф, роден во богато семејство во Копенхаген на почетокот на 19 век. Тој бил плоден писател кој често користел псевдоними за да ги истражува алтернативните перспективи. Неговите дела ги опфаќаат сите области на егзистенцијалната мисла; вознемиреност, апсурдност, автентичност, очај, потрага по значење и индивидуализам. Меѓутоа, за разлика од неговите атеистички наследници, тој ја ставил својата вера во центарот на решенијата за проблемите на човечкиот живот. Исто како што смртта на Бога била клучна за Ниче, потребата за Бога била исто толку важна за Кјеркегор. Еве некои од неговите увиди:

За пронаоѓање на значењето

Кјеркегор се согласува дека животот може да биде апсурден и тоа значење може да биде тешко. За разлика од Ниче, кој рекол дека смртта на Бога го предизвикала ова, Серен тврди дека во сегашноста, значењето е исцрпено од концептите на апстракција и тенденција да се разгледуваат нештата со премногу рационалност. Тој се жалел дека живеел во време кога луѓето сè повеќе се гледале како генерализации, каде што страсниот човек се сметал за непроценлив.

Тој очајно ги повикувал луѓето да живеат страсно и да се грижат повеќе за проблемите во животот, отколку да се обидуваат да се вклопат во општествениот поредок. Неговата филозофија е за живеење на овој начин, дури и до точка каде што надворешниот гледач нема да може да разбере нечија мотивација.

Кјеркегор, исто така, открил точка во која биле заглавени последните егзистенцијалисти; разумот и науката може да ви кажат многу работи, но тие не можат да дадат нешто вредно или некакво значење. Вие треба да го направите тоа. Значењето, вредноста и целта не може да се сведат на елементи што можат да се квантифицираат, индивидуата дејствува самостојно во одлуката што ќе значи смислата на нејзиниот живот. Нејзиното најпосакувано решение за наоѓање значење е да се погледне кон Бога и да се верува. Само тоа, тврдел тој, може да понуди смисла и човекот правилно да балансира.

За живеењето со слободата

Мора да се соочиме со светот како поединци, вели Серен. Меѓутоа, за целосно да бидеме себеси, тој вели дека личноста мора да ја признае моќта што ја конституирала. Ние имаме морален императив да откриеме и да живееме како себеси, а Бог е клучен дел од тој императив. Секој ден нам ни се претставени факти за животот и можностите и ние мора да направиме избор. Неизбирањето исто така е опција, меѓутоа, сиромашна. Ако не станеме она што сме, тогаш ние сме очајни, а за Кјеркегор тоа е грев.

Тој нè предупредува и за вознемиреноста што доаѓа со изборот на патот на нашиот живот. Додека ние мораме да избереме, никогаш не можеме да бидеме сигурни дека правилно избираме, бидејќи „животот може да се разбере само наназад, но мора да живееме нанапред“. На ист начин, пред нас имаме бескрајни можности, освен оние животи што ние избравме да не ги имаме. Тој ја артикулира вознемиреноста да мора да избере некои околности да не се живеат величествено: „Ако се ожениш, ќе жалиш; ако не се ожениш, исто така ќе жалиш; ако се омажиш или не се омажиш, ќе жалиш и за двете; Смеј се на светските глупости, ќе жалиш, плачи поради нив, исто така ќе жалиш; смеењето на светските глупости или плачењето над нив, ќе те натера да жалиш и по двете...“

Според него, човек живее за да жали и да се кае, без разлика што се случува.

Серен Кјеркегор се фокусира на идејата за „етички“ живот како бегство од одлучувањето на значењето. Со избирање социјален или етички систем за кој можеме да се „закачиме“, можеме да го најдеме значењето во нашиот однос со него; а не од нас самите.

Едно од неговите решенија за проблемот на значењето била христијанската варијанта на супер-индивидуалистот; уште пред Ниче да го измисли.

Придобивките од егзистенцијализмот не мора да бидат целосно одделени од христијанската идеја за Бог. Исто така, увидувањата на Кјеркегор не бараат посветеност на христијанството. Тој тврди дека „страсниот паган“ кој се молел во лажен бог живеел подобро од христијанинот кој се поклонувал од обична навика. Дури и оние луѓе што не се христијани може да разберат нешто повеќе за себеси и за проблемите со кои се соочуваат како луѓе, земајќи го предвид светогледот на Серен Кјеркегор.
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Наука