Истражувачите од Универзитетот „Мекгил“ покажале нешто што долго време се претпоставуваше - дека погледите можат да пренесат информации за менталната состојба на другите без да се размени ниту еден збор. Тие шпекулираат дека оваа примитивна способност играла улога во обезбедувањето на опстанокот на човечкото општество во моменти кога испуштањето звук можело да привлече предатори. Истражувањето е објавено во списанието „Комуникациски психологии“.
- Луѓето имаат долга историја на живеење во сложени групи и социјални ситуации. Се претпоставува дека ова ги навело нашите мозоци да развијат поголема способност да се фокусираат на социјалните знаци од лицата, а особено од очите - вели Јелена Ристиќ, професорка на одделот за психологија на „Мекгил“.
Таа работи на ова поле повеќе од 20 години.
- Тоа е систем кој еволуирал за да поддржува многу брза размена на сложени социјални информации. Се смета дека следењето на погледот обезбедува основа за нашиот социјален развој и однесување. Ни помага да разбереме што другите мислат, гледаат или сакаат, како и да се поврземе со нив ментално, па затоа брзо и спонтано следиме каде гледаат другите. Дури и младите бебиња го прават тоа - вели таа.
Можност за откривање намери со гледање в очи
Ристиќ е главен автор на истражувачкиот труд што опишува серија на навидум едноставни експерименти, во кои учесниците гледале видеа во кои луѓето на екранот гледале или надесно или налево. Понекогаш на субјектите на екранот им било наложено да гледаат во една или друга насока, а другпат им било дозволено да изберат каде ќе гледаат. Видеата биле паузирани непосредно пред субјектите да ги движат очите, а од набљудувачите било побарано да ја предвидат насоката во која субјектите ќе гледаат следно.
Истражувачите откриле дека кога луѓето на екранот биле слободни да ја изберат насоката на нивниот поглед - она што истражувачите го нарекле „намерни погледи“ - стапката на точност на набљудувачите не била засегната. Сепак, оние што предвиделе правилно можеле да го сторат тоа побрзо. Со други зборови, набљудувачите можеле да ги откријат намерите во очите пред да се случи какво било дејство.
- Брзината на одговорите на набљудувачите сугерира дека тие имплицитно ги препознаваат и побрзо реагираат на намерните движења на очите. Исто така, ни кажува колку сме чувствителни на информации за менталната состојба и намерите што ги пренесуваат очите - вели Флоренс Мејранд, доктор на науки на Одделот за психологија и прв автор на трудот.
Карактеристиките на движењата на очите може да дадат индиции за намерите
За да разберат зошто набљудувачите можеле побрзо да ја погодат насоката на поместување на очите кога луѓето на екранот биле оставени слободни да ја изберат насоката во која ќе гледаат, истражувачите ја анализирале количината на движење достапно во видеото. Повеќе движење било пронајдено во областа близу очите непосредно пред преместувањето на погледот, кога набљудувачите можеле слободно да изберат каде да гледаат, отколку кога им било кажано на кој начин да гледаат. Ова им сугерирало на истражувачите дека намерните погледи се обележани со специфични модели на движење.
Истражувачите моментално ги мерат брзината, траекторијата, времетраењето и бројот на трепкања и карактеристиките на трепкање за намерни и насочени погледи кај нов примерок од учесниците во студијата.
По ова, тие планираат да испитаат дали овие фундаментални својства се разликуваат според намерите на лицето што гледа во едната или другата насока: на пример, дали имаат намера да измамат или да помогнат; како се развива способноста за читање намери од погледот на очите; кои се основните механизми на мозокот; и дали постојат какви било разлики во чувствителноста на намерите во погледот кај групи со социјални тешкотии, како што се возрасни или деца со аутизам или АДХД.
Извор: medicalxpress.com
Фото: Freepik