X
 08.09.2025 Живот

Од изгорен гуштер до сладок лек за мигрена: Еве како се лекувале луѓето во средниот век

Средновековните лекови се чудни, а понекогаш дури и бизарни во споредба со модерната медицина. Во тоа време лекарите се потпирале на природни состојки, билки, па дури и на необични мешавини како масло од гуштер или мешавини што денес звучат како магија. Иако многу од овие лекови биле резултат на суеверие и ограничено знаење, некои имале вистинска медицинска вредност и се важен дел од медицинската историја. Истражувачите откриле богатство од лековити лекови кои датираат од пред повеќе од илјада години, откривајќи дека раните средновековни Европејци биле многу посвесни за здравјето отколку што некогаш верувале историчарите.

-Луѓето во раниот среден век биле доста заинтересирани за науката, за набљудувањето, за откривањето на придобивките од различни природни супстанции и за обидот да препознаат шеми и да прават предвидувања. Многу од работите што ги гледате во овие ракописи се промовираат онлајн како алтернативна медицина токму сега, но тие постојат илјадници години - вели д-р Мег Леја, вонредна професорка по историја на Универзитетот „Бингамтон“, која помогнала во водењето на студијата.

Имате главоболка? Заборавете на ибупрофен. Пред илјада години најчестиот лек бил мешавина од мелени семки од праска и масло од роза втриено на челото. Иако тоа може да звучи повеќе како вештерство отколку како лек, модерната наука сугерира дека не биле сосема погрешни. Студија од 2017 година открила дека маслото од роза може да обезбеди краткорочно олеснување од мигрена, додека мелените семки од праска се малку посомнителни. Совет од друг ракопис од 9 век за подобрување на здравјето на косата започнува со практичен чекор: исчистете го скалпот со сол и оцет, заедно со билки, за да се ослободите од паразити.

Дури и денес плакнењето со оцет, особено со јаболков оцет, се користи како домашен лек за проблеми со скалпот како што се првут и егзема. Иако оцетот дефинитивно има антибактериски, антифунгални и антивирусни својства, научните докази дека може да се бори против првутот се слаби. Пилингот за скалп со морска сол, во меѓувреме, е достапен на полиците во аптеките. За навистина бујни прамени, средновековните исцелители препорачувале нанесување на балсам од масло измешан со пепел од изгорен зелен гуштер на врвот, за да се „отклучат“ придобивките.


Еден древен лек за породување им советувал на бремените жени да врзат пердув од мршојадец на левата нога за да си обезбедат полесно породување. Изненадувачките сознанија доаѓаат од „Корпус на рана средновековна латинска медицина“, дигитална збирка што Леја и нејзините колеги ја составуваат повеќе од две години. Проектот речиси го дуплирал бројот на познати медицински ракописи од пред 11 век. Многумина се пронајдени напишани на маргините на неповрзани книги на теми како граматика, теологија и поезија.

- Вистина е дека ни недостигаат многу извори за тој период. Во таа смисла, тоа е „темно“, но не во смисла на какви било „антинаучни“ ставови. Тие биле загрижени за медицината, сакале да го набљудуваат природниот свет и да ги евидентираат информациите  - објаснила Леја.

Извор: vecernji.hr

Фото: Freepik

Подготвил: Маја Пероска

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Живот