Во 1965 година во Франција било спроведено национално истражување што тестирало илјадници ученици со стандардизирани задачи. Резултатите со децении стоеле во архива. Новата анализа повторно ги пресмета и ги спореди со генерации тестирани околу 2000 година, користејќи податоци слични на оние што денес ги користат училишните истражувања.
Резултатите укажуваат на благ пад на медијаната на IQ до почетокот на 2000 г., за околу пет поени во процените. Истовремено се забележува и промена во профилот на способностите. Вештините што бараат брза манипулација со симболи изгледаат посилни, додека комплексното, повеќестепено расудување што бара подолга концентрација е поретко.
Во 1965 медијаната на IQ била околу 100, со акцент на јазичните и логичките задачи. Во 1980 се забележува пораст од неколку поени, во согласност со глобалниот раст познат како
Флинов ефект. Околу 2000 година медијаната паѓа на околу 97, и тоа во период кога пристапот до образование и информации е значително поширок отколку во средината на минатиот век.
Флиновиот ефект опфаќа долг период во кој просечните резултати се зголемувале меѓу генерациите како последица на подобра исхрана, помали семејства, побогати образовни стимули и посоодветни здравствени услови. Во последните децении трендот во неколку земји се израмни или се насочи надолу. Тоа е т.н. обратен Флинов ефект. Истражувачите не издвојуваат само една причина и поголема е веројатноста да станува збор за комбинација од повеќе мали, но влијателни фактори.
Дигиталните навики на новите генерации ја менуваат природата на вниманието и начинот на кој децата вежбаат меморирање, процесирање и логичко поврзување. Читањето е поретко, особено долгите текстови. Домашните задачи често се изведуваат пред екран. Училиштата сè повеќе се потпираат на проекти и групна работа. Дел од овие нови способности тестовите ги забележуваат, а дел не.
Наставниците опишуваат ученици кои побрзо ги скенираат информациите и полесно препознаваат обрасци, но почесто имаат проблем со долготрајно одржување на вниманието. Многу ученици успешно ракуваат со повеќе паралелни стимули, но тешко градат долга мисловна низа без надворешни поттикнувања.
Промените во вниманието се поврзуваат со пошироки тенденции: поголема изложеност на екрани кај тинејџерите, пад во читањето за уживање, малку изменета издржливост на работната меморија и намалено времетраење на сонот кај дел од младите. Сето ова влијае врз способностите за фокусирано решавање задачи наредниот ден.
Во споредбите меѓу генерациите мора да се внимава: тестовите застаруваат, се менува речникот, а и популацијата се проширува и станува поразновидна. IQ е релативен индекс - просекот секогаш е 100 за групата за која тестот е нормиран. Затоа трендовите меѓу децениите не се едноставни споредби на две голи бројки, туку резултат на комплексни поврзувања и статистички приспособувања.
Децата од првата деценија на 21 век растеа во свет каде што дигиталната умешност, пребарувањето информации и тимската работа беа дел од секојдневието
Овие способности се исклучително корисни во реални задачи, но не секогаш се забележуваат во класичните IQ тестови. Работодавците денес бараат отпорност, критичко расудување и дигитална писменост, а тестовите се приспособуваат побавно од образованието и работниот пазар.
Дел од „губитокот“ може да се ублажи со едноставни приспособувања, како создавање период без телефони додека се учи, враќање на навиката за подлабоко читање барем неколку пати неделно, постепено учење стратегии за меморија и подобрување на сонот и условите за учење.
Не постои единствен фактор што ја објаснува забележаната разлика. Наставните програми се променија, дигиталните медиуми го скратија вниманието, семејниот ритам се забрза, а тестовите сами по себе се менуваат. Исхраната, раната јазична изложеност и здравствените услови играат голема улога, но нивните придобивки можеби веќе го достигнале врвот. Истовремено, нови стресови, како постојаните онлајн споредби и намаленото време поминато со врсници, тивко влијаат врз когнитивниот развој.
Извор:
Hisgardenmaintenance.co.uk
Фото: Freepik