Има доста историја за употребата на соединенија на инозитол, особено во клиничката гинекологија, каде што нивната употреба сега е широко распространета. Првпат инозитолот е извлечен во 1850 година од мускули од страна на научникот Јоханес Џозеф Шерер (1814-1869). Потоа многу истражувачи почнале да ја проучуваат неговата улога во различни ткива и органи. Неколку прелиминарни наоди ги поврзуваат соединенијата базирани на инозитол со физиологијата на герминативните клетки (на пример, спермата и јајце-клетките). Во 1988 година, за време на истражувањето за дијабетес, било откриено дека соединенијата на инозитол се хемиски посредници на инсулинот. Во тоа време гинеколошкото нарушување синдром на полицистични јајчници (PCOS) прво било поврзано со отпорност на инсулин и е направена врска помеѓу PCOS и инозитол.
Инозитол е органско соединение важно за неколку важни биолошки улоги и процеси во телото. Инозитол и неговите деривати (соли, фосфати и сродни липиди) се во изобилство во природата и се присутни во многу растителни производи, особено овошје, семиња, полнозрнеста храна и грав. Го има и кај животните и може вештачки да се произведува во лабораторија. Нашите тела, исто така, произведуваат инозитол, преобразувајќи ја гликозата, и го користат во голем број биохемиски процеси. Се наоѓа во високи концентрации во мозокот и во некои други ткива. Нашите бубрези исто така произведуваат околу 2 грама инозитол секој ден.
Често погрешно се класифицира како Б-витамин. Формално припаѓајќи на семејството на шеќери, тој е шеќерен алкохол со 9 изомери, што значи дека постојат 9 варијанти или форми на исти молекули во кои само атомите се распоредени поинаку. Двете форми кои најчесто се присутни во човечкото тело и за кои најчесто ќе слушнете се: мио-инозитол (МИ) и Д-хиро-инозитол (ДХИ). Физиолошкиот сооднос на овие две форми во човечкото тело е 40:1 (MI/DCI). Јасно е дека МИ е најчесто биолошки и е најинтересната форма, физиолошки. Сега дури се смета за пребиотик молекула.
Поточно, МИ се смета за важен во неколку области на човековата репродукција и долго време е проучуван. Се наоѓа во високи нивоа во фоликуларната течност кај жените, каде што зголемените количини играат позитивна функција во фоликуларната зрелост и обезбедуваат маркер за квалитетни јајце-клетки. МИ се наоѓа во високи нивоа и во машката сперма.
Д-р Афродита Стомнароска-Јованоски
Достапни се доста истражувања за инозитол и улогите што ги игра кај PCOS, што е најчеста причина за неплодност кај жените. PCOS е поврзан со дисфункција на јајчниците, метаболички и хормонални нарушувања и менструални нарушувања и се среќава кај 10% од жените во репродуктивна возраст. Тоа е поврзано и евентуално предизвикано од инсулинова резистентност. Се смета дека дефицитот на инозитол и оштетувањето на релациите зависни од инозитол играат важна улога во развојот на инсулинова резистентност, поради што инозитолот се смета за ефикасен агенс за зголемување на чувствителноста на инсулин, особено кај пациенти со PCOS. Постојат научни докази дека комбинацијата на инозитол и фолна киселина (во споредба со само фолна киселина) го зголемува квалитетот на ооцитите кај жените со PCOS . Истакнато е дека оралниот МИ, сам или во комбинација со ДХИ, е способен да ја врати спонтаната овулација и да ја подобри плодноста кај жените со PCOS. Оптималниот третман на неплодност кај жените со PCOS сè уште е нејасен. Кај дебели пациенти со PCOS, комбинираната терапија со МИ и ДХИ, во споредба со само терапијата со МИ, е предложена како третман од прва линија. Со цел да се воспостави соодветна терапевтска доза за да се обезбеди ефикасност без да се загрози функцијата на јајчниците, производот инозитол е специјално дизајниран според физиолошкиот сооднос MI/DCI на плазмата од 40:1. Оваа комбинирана терапија има двоен ефект: како прво, дејство врз црниот дроб, главно преку DCI, насочено кон намалување на нивото на инсулин; и второ селективен ефект врз јајчниците каде што МI дејствува за да ја врати чувствителноста на фоликуло-стимулирачкиот хормон.
Различни студии покажуваат дека MI/DCI, при ниски дози, го намалува серумското ниво на андроген кај пациенти со PCOS. Се верува дека ова се должи на подобрувањето на инсулинската резистенција кај пациенти со PCOS по терапија со инозитол. Додека други студии соопштуваат за позитивните ефекти на MI и DCI на клинички, метаболички, ендокрини, хормонални и оксидативни абнормалности кај жени со PCOS. Како еден пример, било откриено дека додатокот на МI/DCI е ефикасен за подобрување на абнормалните нивоа на холестерол во клиничко испитување на 42 жени со PCOS.
Испитувано е кај мажите кои страдаат од метаболички синдром дека инозитол (во комбинација со други супстанции, како што се фолна киселина, витамин Е и селен) им помага да ја подобрат нивната инсулинска чувствителност и да го зголемат нивото на тестостерон. Но, уште поважно, концентрацијата на сперматозоидите во спермата и нивната подвижност исто така значително се подобрила.
Постојат научни публикации базирани на докази за инозитол третман на анксиозност, но не и на депресија, што може индиректно да го подобри квалитетот на спиењето.
Инозитолот е безбеден и за прием во бременост, како и при доење. Инозитол природно се наоѓа во мајчиното млеко. Всушност, ако го погледнеме составот на мајчиното млеко, инозитолот е трет по концентрација по лактозата и гликозата. Земањето додатоци на инозитол додека доите е генерално безбедно, но сепак ве советуваме да бидете внимателни и да се консултирате со вашиот лекар.
Научно е докажано дека е безбедно да се земаат до 12 до 18 грама инозитол дневно, особено во лекувањето разни ментални болести, а несаканите ефекти се благи дури и при високи дози (12-18 г) и вклучуваат гасови, главоболка, вртоглавица, замор и гадење.
Автор: д-р Афродита Стомнароска-Јованоски