Постои приказна за Неапол што не е толку добро позната во пошироката јавност иако е длабоко врежана во идентитетот на градот и неговите жители.
Тоа е приказната „Кватро Џорнате ди Наполи/Четири дена во Неапол“, во септември 1943 година, кога обичните луѓе, без војска или организиран план, успеале сами да го ослободат градот од нацистите. Есента 1943 година, Неапол бил град на работ на пропаст. Сојузничките воздушни напади оставиле огромни урнатини, храна речиси немало, а германските трупи вршеле репресија со јасна цел да депортираат мажи во логори и да ги палат населбите, така што градот да служи само како воена база.
Во такви услови, од очај и гордост, се родил бунт. На 27 септември избувнал судир меѓу цивилите и германските војници (востанието се развило помеѓу 27 и 30 септември), а лавината од гнев го претворила целиот град во бојно поле. Луѓето користеле сè што имале - стари пушки, импровизирани бомби, па дури и камења, за да ѝ застанат на патот на професионалната војска. За само четири дена, до 30 септември, ги принудиле окупаторите да се повлечат, а до 1 октомври, кога пристигнале сојузниците, Неапол веќе бил слободен.
Посетата на подземните акведукти денес ѝ дава посебна димензија на оваа приказна. Шетајќи низ тесните ходници и гледајќи ги влажните ѕидови, тешко е да се замисли дека стотици луѓе побарале засолниште таму. Засолништата биле импровизирани, душеците биле поставени на земја, свеќите обезбедувале светлина, а речиси и да немало приватност. Децата, жените и старите лица ги поминувале деновите во темница, чекајќи експлозиите да престанат и градот повторно да биде ослободен. Тешко е да не се почувствува гордост и восхит кога ќе сфатите дека токму во такви услови созреала одлуката да се кренат и да ја земат својата судбина во свои раце.
„Четири дена во Неапол“ сè уште се слави како празник на слободата, а за жителите тоа е симбол на непокорност и идентитет. Тие сами го ослободиле својот град, без надворешна помош, што засекогаш го запиша Неапол во историјата на Европа како пример за граѓанска храброст.
Ако денес шетате низ Неапол, ќе наидете на неколку места кои сè уште сведочат за тие историски денови. На Пјаца дела Република има импозантен споменик, дело на скулпторот Марино Мацакурати, кој се состои од четири камени панели, од кои секој симболизира еден од деновите на бунтот. Во населбата Вомеро се наоѓа Пјаца Кватро Џорнате, плоштад именуван по борбата, а од 2001 година истоимената метро-станица стана секојдневен потсетник на херојските денови на отпорот. Ако внимателно ги погледнете фасадите на старите палати во историскиот центар, ќе забележите многу спомен-плочи со натписи кои дискретно, но силно ги потсетуваат минувачите на жртвата и храброста на граѓаните.
Извор: punkufer.dnevnik.hr
Фото: Instagram screenshot