Можете ли да замислите како вашето дете учи како да комуницира со четботови во понижите одделенија од основно училиште и како вештачката интелигенција може да му помогне да ја разбере наставната програма? Или, на пример, можете ли да замислите часови каде што учениците учат како да препознаат кој текст е генериран од вештачка интелигенција, а кој е напишан од човек? Кај нас ваквите сценарија изгледаат далеку, но Финска веќе интензивно работи на интегрирање на таква наставна содржина.
Според меѓународните индикатори, финскиот образовен систем се смета за еден од најуспешните бидејќи успешно ги комбинира теоријата и праксата, а неговите ученици постигнуваат одлични резултати по математика, читање и пишување. Реагирајќи на технолошкиот напредок и брзиот развој на четботовите, во фински клас со деца под шест години наставникот им предложил да напишат приказна користејќи вештачка интелигенција. Со помош на наставникот, децата одлучиле на кој жанр ќе работат, а потоа го обликувале заплетот и ликовите. Ги споделиле своите идеи со вештачката интелигенција, која не само што го генерирала текстот, туку и ги создала придружните илустрации. Децата биле воодушевени.
Овој цртан филм е само еден од начините на кои Финците се справуваат со технолошките промени и како тие ја учат медиумската писменост и критичкото размислување што толку често ги бараме. Учејќи преку игра, се очекува овие ученици да можат да ракуваат со нови алатки и да ја проценат нивната сигурност.
-На учениците им се потребни вештини за да ја разберат вештачката интелигенција – изјавила Нина Пентинен, советник за образование во финската Национална агенција за образование.
Таа додала дека во училиштата треба да можат да пишуваат текстови без вештачка интелигенција.
Водечки пат во наставата по медиумска писменост
Интегрирањето на содржината со вештачка интелигенција во наставната програма е продолжение на долгогодишната традиција на Финска за настава по медиумска писменост. Тоа датира од 1970-тите, кога од учениците се барало да анализираат телевизиска и радио-содржина, а Финска ја ажурирала својата сеопфатна наставна програма за медиумска писменост во 2014 година. Таа се заснова на идејата дека анализата, оценувањето и евалуацијата на различни извори и информации е животна вештина и дека таквата содржина треба да се интегрира во различни модули, во соработка со сто различни организации низ целата земја.
Како изгледа ова во пракса?
Децата во Финска почнуваат да ја разбираат дигиталната средина уште на тригодишна возраст, истражувајќи слики или звуци што ги сметаат за забавни. На седум или осум години, тие почнуваат да добиваат инструкции од наставниците за тоа дали информациите што ги наоѓаат на интернет се веродостојни или не. Неколку години подоцна, на девет или десет години, учениците почнуваат да учат како да напишат истражувачка работа, со акцент на тоа кои извори на информации да ги изберат.
Дипфејк како сериозна закана
Од друга страна, наставниците по математика можат да им објаснат на учениците што се алгоритми и како функционираат, а Пентинен истакнува дека наставниците одлучуваат како да го интегрираат критичкото размислување во своите часови. Тие веруваат дека нивниот интердисциплинарен пристап кон вештачката интелигенција е успешен и дека става крај на теориите на заговор. Тие постојано размислуваат како подобро да ја интегрираат содржината на вештачката интелигенција, при што дипфејк - создавањето синтетички медиуми со замена на нечие лице и глас со црти на друго лице - е најголемиот предизвик.
Како наставниците ставаат крај на четботовите?
Со дипфек материјалите, голем проблем во училниците е препознавањето дали домашната задача или училишниот есеј е напишан од четбот или од ученик. И во оваа борба Финците можат да бидат пример бидејќи Кари Кивинен, експерт за образовна теренска работа во Европската опсерваторија за кршење на правата на интелектуална сопственост (EUIPO), вели дека нивните наставници веќе го менуваат начинот на кој работат со вештачката интелигенција во училницата. На пример, наместо онлајн задачи, тие бараат рачно напишани задачи за време на часот и ги учат децата и младите дека вештачката интелигенција е одлична алатка за размена на идеи и будење на креативноста, но не и за пишување завршен труд.
Токму затоа што четботовите се развиваат толку брзо, Кивинен вели дека работи на заедничка рамка за писменост за вештачка интелигенција за Европската Унија и другите развиени земји, што би можело да обезбеди дополнителни насоки.
Рамката треба да биде објавена на почетокот на следната година и ќе вклучува упатства за тоа како да се користат четботови и да се добијат веродостојни информации. Крајната цел е да се измерат вештините за вештачка интелигенција кај 15-годишници во 100 земји, а финскиот метод ќе биде уште еден пример.
-Употребата на вештачка интелигенција не е само фински проблем, туку е проблем низ цела Европа и светот во моментов - изјавила Кивинен, додавајќи дека образовните системи досега не биле во можност да го следат развојот на вештачката интелигенција, но дека сега имаат огромна задача пред себе.
Извор: tportal.hr
Фото: Freepik