Бенигната простатична хиперплазија (БПХ) е честа бенигна состојба која ги зафаќа мажите со напредната возраст, при што доаѓа до зголемување на простатата и појава на симптоми на долните уринарни патишта (ДУС). Tadalafil 5 mg, инхибитор на фосфодиестераза тип 5 (PDE5), првично развиен за еректилна дисфункција, покажува значајни резултати во третманот на ДУС поврзани со БПХ. Овој труд има цел да ги прикаже клиничките придобивки, безбедносниот профил и местото на Tadalafil 5 mg во современиот третман на БПХ.
БПХ е прогресивно заболување кое влијае врз животниот стил на милиони мажи низ светот. Симптомите вклучуваат намален млаз на урина, чувство на непотполно празнење, ургентност, ноктурија и чести потреби за мокрење. Иако стандардната терапија обично се состои од алфа-блокатори и 5-алфа редуктазни инхибитори, овие лекови може да предизвикаат несакани сексуални ефекти. Tadalafil 5 mg претставува алтернатива која, покрај олеснувањето на ДУС, позитивно влијае и врз сексуалната функција.
Механизам на дејство на Tadalafil
Tadalafil дејствува преку инхибиција на ензимот фосфодиестераза тип 5, што доведува до зголемено ниво на цикличен гуанозин монофосфат (cGMP) во мазната мускулатура на простатата и мочниот меур. Тоа резултира со:
- Релаксација на простатичната и везикуларната мускулатура
- Намалување на интрапростатичниот притисок
- Подобрување на уринарниот проток
- Намалување на воспалителните маркери
Клиничка ефикасност
Tadalafil 5 mg е одобрен од страна на FDA и EMA за третман на ДУС поврзани со БПХ, со или без еректилна дисфункција.
Клинички студии покажуваат:
- Значително намалување на IPSS скорот по 4-6 недели третман
- Подобрување на IIEF-5 скор кај пациенти со еректилна дисфункција
- Намалена фреквенција на ноќно мокрење (ноктурија)
- Подобрен квалитет на живот (QoL) кај повеќе од 70 % од пациентите.
Д-р Александар Мицковски
Методологија
Се спроведе систематски преглед на литература преку базите на податоци PubMed, Scopus и ClinicalTrials.gov. Вклучени се 20 студии (од 2010–2024), вклучувајќи:
- 12 рандомизирани контролирани студии (RCT)
- 4 мета-анализи
- 4 опсервациски студии
Дополнително, анализирани се податоци од 45 пациенти третирани со Tadalafil 5 mg на Клиниката за урологија – Скопје во период од 18 месеци.
Резултати
- Просечно намалување на IPSS за 6.2 поени по 12 недели
- Подобрување на Qmax (максимален проток) за 1.8 ml/s
- Значително подобрување на IIEF-5 скор кај 68% од испитаниците
- Несакани ефекти во 10% од случаите (главоболка, диспепсија, болка во грбот)
- Нема регистрирани случаи на прекин на терапијата поради несакани ефекти
Дискусија
Tadalafil 5 mg се покажа како особено корисен кај пациенти со комбинирани симптоми – уринарни и сексуални. За разлика од другите лекови, кои го таргетираат само уринарниот тракт, Tadalafil овозможува мултимодален пристап. Брзиот почеток на дејство (2–4 недели) и поволниот безбедносен профил го прават погоден за долгорочна употреба. Иако не го намалува волуменот на простатата како 5-алфа редуктазните инхибитори, ја подобрува симптоматологијата преку функционално олеснување.
Заклучок
Tadalafil 5 mg е ефикасна и безбедна терапевтска опција за пациенти со БПХ, особено кај оние со еректилна дисфункција. Треба да се разгледа како терапија од прва линија во случаи каде што е приоритет подобрување на квалитетот на животот со минимални несакани ефекти.
Автор: д-р Александар Мицковски, хирург - уролог
Клиничка болница Аџибадем Систина,Скопје