X
 01.05.2018 Живот

Истражувачи биле сведоци на раѓањето и развојот на сосема нов јазик

Пред 1980 година, глувите луѓе во Никарагва биле изолирани едни од други и од формалното образование. Кога било основано првото училиште за глуви, биле собрани деца од целата земја и многу од нив првпат сретнале други глуви луѓе. Иако првично требало да учат шпански и читање од усни, тие ги донеле различните гестови што ги користеле за да комуницираат со своите семејства дома и едни со други создале еден импровизиран вид на знаковно-комуникациски систем.

Следните генерации на ученици овој основен систем го претвориле во граматички комплетен знаковен јазик познат како „Идиома де Сењас де Никарагва“. Лингвистичките истражувачи почнале да го снимаат и проучуваат новиот јазик во 1986 година. Тие имале можност да го забележат раѓањето на еден нов јазик.

Како се појавуваат нови јазици? Обично од веќе постоечки јазици. Јазикот може да се промени толку многу во рамките на популацијата што веќе не е разбирлив за другите популации што некогаш го зборувале истиот јазик. На тој начин латинскиот се претвора во француски и шпански. Друг начин е стапувањето во контакт на многу различни јазици, така што луѓето се принудени да импровизираат, формирајќи таканаречен пиџин. Овој импровизиран систем потоа може да стане добро развиен јазик со луѓе на кои ќе им биде мајчин јазик со текот на времето.

Случајот со знаковниот јазик од Никарагва не е ист како оној на пиџин бидејќи не доаѓа од комбинацијата на постоечки јазици. Но, во раните фази на развој, тој имал слични карактеристики со пиџин. Тоа овозможило основна, функционална комуникација, но немало конзистентност и правила. Потребно било многу погодување и контекст за да функционира.

Кога следната генерација на помлади ученици дошле во училиштето, тие го набљудувале системот за комуникација што постарите деца го користеле и почнале да го користат на поконзистентен начин. На пример, наместо со патномима да посочуваат на луѓето кои направиле нешто или биле погодени од нешто, тие користеле гест кој го покажувал двигателот или примателот на дејствието. Тие почнале и да скратуваат подолги, помимички описи во компактни, сложени реченици. Долгите описи и постапки се трансформирале во фрази кои покажувале повеќе значења одеднаш. На пример, наместо да го покажувате пад со телото, може да ги користите вашите раце на систематски начин да ги означите предметите - личност, планина - а потоа, во едно движење со вашите раце, лице што паѓа надолу по планината. Знаците почнале да добиваат попредвидливо значење и форма.


 
Лингвистите следеле како сето тоа се одвивало. Никогаш порано не можеле да добијат таква детална документација за почетокот на еден јазик. Тие ги снимале учениците од секоја последователна генерација и ги споредувале групите едни со други. Откриле дека децата кои дошле во училиштето на рана возраст, 5 или 6 години, биле оние кои правеле јазикот да се заснова на правила и да биде конзистентен. Постои нешто во врска со умовите на малите деца што го прави возможно градењето јазик само на основа на комуникација. Структурата не била во системот на кој биле изложени, туку во нив.

Сепак, децата не создадоа јазик од ништо. Од клучно значење било тоа што тие биле изложени на постоечки комуникациски систем со заедница. Овој систем имал развиено некои модели поради тоа што луѓето во заедницата се приспособувале едни на други со текот на времето. Создавањето јазик бара флексибилни детски умови, но потребни се и моделите кои произлегуваат од активната интеракција меѓу членовите на една култура.
Подготвил: Билјана Арсовска

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Живот