X
 04.10.2021 Наука

Кој повеќе го шири коронавирусот - вакцинираните или невакцинираните?

Една од честите критики за вакцинацијата и воведувањето епидемиолошки ограничувања за невакцинираните (т.е. ковид-пасоши) што може да се слушнат во последниве месеци е дека и вакцинираните го шират вирусот.

Вирусот е помалку распространет меѓу вакцинираните отколку кај оние што не се вакцинирани, а ризикот од тешки последици од неговото ширење кај вакцинираните е неспоредливо помал.

За волја на вистината, ситуациите во голем број земји со високи стапки на вакцинација, како што е Израел, покажаа дека одобрените вакцини не штитат толку ефикасно од делта-сојот како што тоа го правеа од другите соеви што претходно доминираа.

Делта-сојот се покажа не само како позаразен, туку и може делумно да ја заобиколи одбраната на имунолошкиот систем создадена со вакцинација. Покрај тоа, се покажа дека заштитата од вакцина опаѓа со текот на времето.

Извештаите објавени од американскиот Центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) покажаа дека ефикасноста на заштитата од инфекција со делта-сојот обезбедена со вакцини одобрени во таа земја е намалена од околу 90 отсто на околу 66 отсто.

Критичарите на вакцинацијата и ковид-пасошите, воведени од многу земји, заклучуваат дека таков режим е бесмислен бидејќи вирусот може да се шири дури и на собири на кои присуствуваат само вакцинирани лица.

Притоа, тие обично се повикуваат на некои истражувања кои покажаа дека вирусното оптоварување, односно концентрацијата на вирусот во слузницата на носот кај невакцинирани луѓе е слична на онаа кај вакцинираните луѓе, но овие факти подоцна беа побиени.

Покрај тоа, вакцинираните луѓе ќе се чувствуваат побезбедно, така што нема да посветат доволно внимание на другите епидемиолошки мерки, како што се носење маски, миење раце и држење дистанца, особено во затворени простории, посочуваат тие.

Но, критичарите прават повеќе грешки. Имено, истражувањето јасно покажа неколку важни факти врз кои се темелат заклучоците:

1) Шансите да се инфицира вакцинирано лице се многу помали од оние на инфицирање на невакцинирано лице: вакцините штитат околу 66 отсто.

2) Вирусното оптоварување кај вакцинирани и невакцинирани лица не е исто кога ќе се погледнат сите заразени лица - со и без симптоми.

3) Вирусното оптоварување кај вакцинираните луѓе се намалува многу побрзо отколку кај невакцинираните луѓе.

4) Треба да се очекува дека вакцинираните луѓе ќе бидат повнимателни од невакцинираните луѓе, од кои многумина ја релативизираат опасноста што ја носи ковид-19.

5) Конечно, останува неоспорен факт дека вакцинираните луѓе имаат неспоредливо помалку веројатности да се разболат сериозно и да умрат, дури и кога станува збор за делта-сојот.

Фактот дека делта-сојот успева да го заобиколи имунолошкиот систем на вакцинираните не значи дека веројатноста за инфекција е иста кај имунизираните и неимунизираните. На пример, една студија објавена од ЦДЦ кон крајот на август покажа дека од мај до јули во Лос Анџелес невакцинираните луѓе имале петпати поголема стапка од инфекции со ковид-19 отколку вакцинираните.

Со други зборови, ширењето на инфекцијата кај вакцинираните лица е значително намалено. Фактот дека може да се заразат не значи дека ќе бидат заразени во ист процент, односно дека ризикот од дружење со вакцинираните е ист како и со невакцинираните.

Вирусното оптоварување кај вакцинираните и невакцинираните не е исто

Некои истражувања покажаа дека вирусното оптоварување во носната слузница кај невакцинираните и вакцинираните луѓе е слично.

Сепак, голема анализа на преносот на делта-сојот, врз основа на податоците од британската програма REACT-1, беше спроведена од научници предводени од тим од Кралскиот колеџ во Лондон.

На секои неколку недели беа тестирани повеќе од 100.000 британски доброволци, а студијата покажа дека вакцинираните во просек имале помал вирусен товар од невакцинираните.

Пол Елиот, епидемиолог од Кралскиот колеџ во Лондон, објаснува дека овие резултати се разликуваат од другите слични студии бидејќи нивното истражување случајно зело примерок од населението и вклучувало луѓе кои биле позитивни иако немале симптоми.

Истражувањата покажуваат дека вакцинираните луѓе што се инфицираат со делта-сојот имаат помала веројатност да бидат заразени од оние што се невакцинирани.

vakcina
Фото: Freepik

Ова, меѓу другото, беше посочено од истражувањето на сингапурските научници кои го следеа вирусното оптоварување меѓу вакцинираните и невакцинираните секој ден. Во текот на првата недела од инфекцијата, оптоварувањето на делта-сојот беше слично кај двете групи, но брзо се намали меѓу вакцинираните по седмиот ден.

Поради тоа, експерти од Сингапур, исто како и американскиот ЦДЦ, препорачаа вакцинираните луѓе да продолжат да носат маски во затворени простории, каде што се собираат поголем број луѓе.

Треба да се очекува дека вакцинираните ќе продолжат да се придржуваат кон мерките

Бидејќи дури и вакцинираните луѓе можат да го шират вирусот, ЦДЦ им препорачува да продолжат да се придржуваат кон епидемиолошките мерки, особено да носат маски кога се собираат во затворени простории и редовно да ги мијат рацете.

Иако вакцинираните имаат причина да се чувствуваат порелаксирано, бидејќи вакцината цврсто ги штити од инфекција, а уште повеќе од хоспитализација и смрт.

Од друга страна, од нив се очекува да имаат поголема доверба во препораките на експертите и здравствените организации.

И токму тоа е една од клучните причини зошто се вакцинирани.

Вакцинираните луѓе ретко се разболуваат сериозно и ретко умираат


Иако вакцинираните луѓе можат да го шират вирусот, ризиците за негово пренесување, како и за тешките последици од инфекцијата, се неспоредливо помали отколку кај невакцинираните.

Претходно споменатите истражувања на ЦДЦ покажаа дека невакцинираните луѓе имаат 29 пати поголема веројатност да бидат хоспитализирани отколку вакцинираните лица. Како заклучок, авторите истакнуваат дека веројатноста невакцинираните да завршат на интензивна нега и на респиратор, како и дека ќе умрат, значително е повисока отколку кај вакцинираните.

Покрај тоа, многу студии покажуваат дека компликациите, како што е згрутчување на крвта и мултисистемско воспаление на органите, се почести кај хоспитализираните луѓе отколку кај оние што биле третирани без симптоми.

Неколку студии веќе покажаа дека ковид-пациентите примени во болницата имале компликации поради нарушувања на коагулацијата, кои ги зафаќаат срцето, мозокот и периферниот васкуларен систем, што главно довело до миокарден инфаркт (МИ), исхемичен мозочен удар и венски тромбоемболизам.

Во текот на првите месеци од пандемијата неколку студии за аутопсија открија системска микротромбоза во многу органи, вклучувајќи ги белите дробови, срцето и бубрезите, сугерирајќи дека тромбозата може да придонесе за фатални мултисистемски воспаленија кај пациенти со тежок ковид-19.

Извор: B92.net
Фото: Freepik
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Наука