Кога го слушаме зборот „близнаци“, обично помислуваме на идентични луѓе кои делат физички особини, а можеби и одредени однесувања или навики. Сепак, во светот на технологијата овој збор има различно значење. Се однесува на нешто што е револуционерно и сè уште недоволно истражено - дигитални близнаци.
Дигиталниот близнак е виртуелна реплика на реален систем, динамичен модел кој, хранет со податоци во реално време, го имитира однесувањето на она што го претставува. Тоа е како да имате паметно огледало кое не само што ја одразува состојбата на нешто, туку и учи од секое движење за да го предвиди следното.
Дигиталните близнаци се користат во различни сектори со години. Тие ни помагаат да ги предвидиме дефектите на авионите пред да се појават, да оптимизираме цели фабрики и да дизајнираме автомобили што учат од податоците за возење на илјадници корисници. Во поново време, оваа технологија се применува во земјоделството, што доведува до значителен напредок, на пример, во предвидувањето на влијанијата на климатските и природните промени врз земјоделските култури.
Во медицината, дигиталните близнаци се пресвртница. На пример, постојат пристапи базирани на срцеви дигитални близнаци, кои го симулираат функционирањето на срцето на секој пациент со извонредно ниво на детали. Ова ќе им овозможи на лекарите да предвидат како одредено срце ќе реагира на аритмија или специфичен третман - сето тоа без да го доведат пациентот во опасност.
Оваа комбинација од виртуелно моделирање и клинички податоци отвора врата за попредвидлива, персонализирана и побезбедна медицина, каде што терапевтските одлуки се базираат не само на медицинско искуство, туку и на симулации на тоа што ќе се предвиди дека би се случило кај дигиталниот близнак на пациентот. Но, што се случува ако го примениме ова на човечкиот мозок?
Од фабрики до мозоци
Когнитивното и менталното здравје се столбови на човечката благосостојба, но тие се исто така кревки. Падот во силата поврзан со возраста, депресијата, анксиозноста и невродегенеративните нарушувања сè уште претставуваат големи предизвици за медицината.
Тука вештачката интелигенција (ВИ) нуди прозорец на надеж. Со интегрирање и анализа на големи количини податоци, ВИ може да помогне во откривање болести порано, подобро да се изберат пациенти за клинички испитувања, па дури и да се симулира прогресијата на секој поединец користејќи дигитални близнаци. Вештачката интелигенција нуди начин да се биде чекор пред влошувањето на состојбата, да се дизајнираат интервенции по мерка и да се забрза развојот на побезбедни и поефикасни терапии.
Научници од Универзитетот „Дјук“, Универзитетот „Колумбија“, Универзитетот „Небрија“ и „Когнифит“, неодамна развиле нова рамка за справување со менталното и когнитивното здравје на луѓето, преку дигитални когнитивни близнаци. Ова се виртуелни претстави кои интегрираат податоци од нашиот мозок и активноста на однесувањето, нашите дневни навики и нашите емоционални реакции. Со користење ВИ, овие динамични модели можат да учат и да се ажурираат со секоја нова интеракција.
Адаптирање на постојната технологија
Клучот за оваа револуција лежи во интегрирањето на уредите што многумина од нас веќе ги имаат - работи како паметни часовници, следачи за активности и сензори за спиење - за да се обезбедат континуирани информации за нашите тела. Улогата на ВИ би била слична на диригент на оркестар, координирајќи ги сите податоци и интегрирајќи ги во систем кој не само што реагира, туку дури и ги предвидува нашите потреби.
Персонализиран тренинг на мозокот
Досега, дигиталниот „тренинг на мозокот“ беше широко ограничен на забавни игри, со ограничени придобивки. Когнитивните близнаци се сосема поинаква работа - нудат динамичен екосистем кој е приспособен во реално време на секоја личност, надгледуван од здравствени професионалци и поткрепен со научни докази. Ова е промена на парадигмата, од пристап „една големина за сите“ кон вистински персонализирана и превентивна медицина.
Секако, ќе има и предизвици. Дигиталните близнаци во оваа област ќе треба да се градат на начин што ќе обезбеди приватност на податоците, но и одлуките од алгоритмите да бидат транспарентни и етички. Исто така, не можеме да го предвидиме дигиталниот јаз што би можел да ги исклучи постарите луѓе или оние со помал пристап до технологија.
Дигиталните близнаци се предодредени да бидат една од големите револуции во медицината и когнитивната наука во овој век. Пред неколку децении идејата да имаме компјутер во џебовите изгледаше како научна фантастика. За неколку години ќе изгледа исто толку природно да имаме когнитивен близнак кој нè придружува и ќе се грижи за нас.
Извор: theconversation.com
Фото: Freepik