X
 16.10.2017 Живот

Приказната за пациентот Х.М.

хенри

Хенри Молаисон, познат од илјадници студенти по психологија како „ХМ“, го изгубил памтењето за време на операција во болница во Хартфорд, во август 1953 година. Тој имал 27 години и долго време страдал од епилептични напади.

Вилијам Бичер Сковил, неврохирург од Хартфорд, стоел над будниот Хенри и вешто работел врз структурата на мозокот наречена хипокампус, што се наоѓа во секој темпорален лобус. Хенри бил зашеметен и веројатно не забележал дека неговото сеќавање исчезнува во текот на операцијата. Операцијата била успешна, со оглед на тоа што ги намалила нападите на Хенри, меѓутоа, последицата била губење на меморијата. Кога Сковил сфатил дека неговиот пациент станал амнестичен, го упатил кај еминентниот неврохирург д-р Вилдер Пенфилд и кај невропсихологот д-р Бренда Милнер од Монтреалскиот невролошки институт, кои детално го оцениле. Дотогаш не било познато дека хипокампусот има суштинско значење во создавањето на сеќавањата. Откако докторите го дознале тоа, наодите биле широко објавени за повеќе никогаш да не се направи операција на двата хипокампи.

Пенфилд и Милнер веќе спроведувале мемориски експерименти врз други пациенти и брзо сфатиле дека густата амнезија на Хенри, неговата интактна интелигенција и прецизните неврохируршки лезии го направиле совршен експериментален предмет. Во период од 55 години Хенри учествувал во многубројни експерименти, првенствено во Институтот за технологија во Масачусетс, каде што професорката Сузан Коркин и нејзиниот тим на невропсихолози му извршиле  процена. Истражувањата врз ХМ откриле доста работи за она што денес го знаеме за меморијата.

Се разбира, оттогаш биле проучувани и други пациенти што имале оштетување на меморијата, вклучувајќи и мал број луѓе со амнезија речиси како онаа на Хенри, но тој е заслужен за најголем број откритија поврзани со меморијата. Неговото име било споменато во речиси 12.000 списанија и весници, што го прави најпроучуваниот случај во историјата на медицината и психологијата. Хенри починал на 2 декември 2008 година, на возраст од 82 години. Дотогаш светот го знаел само како „ХМ“, но по неговата смрт било откриено неговото име. Со оглед на тоа што човек без меморија е и тоа како ранлив, неговите иницијали биле користени додека бил жив со цел да се заштити неговиот идентитет.

Губењето на меморијата на Хенри било далеку од едноставно. Не само што тој не можел да создаде нови свесни сеќавања после операцијата, туку претрпел и ретроградна загуба на меморијата (губење спомени поради оштетување на мозокот) во единаесетгодишен период пред неговата операција. Не е јасно зошто се случувало тоа, иако се сметало дека ова не било поради губење на хипокампите од двете страни на неговиот мозок. Докторите сметале дека тоа било поради комбинацијата од високите дози на антиепилептични лекови и неговите чести напади пред операцијата. Неговата глобална амнезија за нов материјал била резултат на губење на хипокампите и значело дека тој не можел да научи нови зборови, песни или лица после операцијата, заборавал со кого разговарал веднаш откако ќе се свртел, не знаел колку години има, дали неговите родители биле живи или мртви, никогаш повеќе не се сетил на некој настан и слично. Спротивно на тоа, тој ја задржал способноста да научи некои нови моторни вештини, како што е цртање пат преку слика, или учење да користи помагало кога го истегнал глуждот, меѓутоа, ова учење било на потсвесно ниво. Тој немал свесно сеќавање дека некогаш го видел или го направил тестот со лавиринтите.

Времето го мериме според нашите сеќавања, а за Хенри, времето престанало кога имал 16 години, 11 години пред неговата операција. Бидејќи неговата интелигенција во другите области што не се зафатени со меморијата останала нормална, тој бил одличен експериментален учесник. Исто така, бил среќна и пријателски настроена личност. Никогаш не бил уморен да го направи она што инаку другите луѓе го сметале за досадни тестови за меморија, бидејќи секогаш биле нови за него.

Науката го доби најдобриот подарок од Хенри - неговата меморија. Илјадници луѓе што страдале од оштетувања на мозокот, без разлика дали тоа оштетување го добиле од несреќа, болест или им било наследно, дале придонес согласувајќи се да учествуваат во психолошки, невропсихолошки, психијатриски и медицински истражувања и експерименти. Нашето познавање за болестите на мозокот и како нормалниот мозок функционира би биле минимални доколку не би биле овие великодушни луѓе и нивните семејства.

По смртта на Хенри, неговиот мозок бил дисектиран на 2.000 парчиња и дигитализиран како тродимензионална карта на мозокот што можела да се пребарува со зумирање и на целиот мозок и на индивидуалните неврони.
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Живот