САД и Кина се во нова вселенска трка, при што двете земји планираат да се вратат на Месечината до крајот на деценијата. Влоговите не се само научни, туку и геополитички, со потенцијално далекосежни последици.
Но, не станува збор само за продлабочување на нашето научно разбирање за нашиот најблизок вселенски сосед - приватните компании се натпреваруваат и за искористување на исклучително вредните ресурси на Месечината.
Потенцијално гориво на иднината
На пример, финската компанија за криогеника „Блуфорс“ минатиот месец потпиша договор со вселенскиот стартап „Интерлун“ согласувајќи се да купи до десет илјади литри лунарен хелиум-3, во договор што би можел да вреди до 300 милиони долари. Хелиум-3, стабилен изотоп на хелиумот, е многу баран ресурс бидејќи би можел да послужи како гориво за нуклеарни фузиски реактори, и на Месечината и на Земјата, и да помогне во ладењето на квантните компјутери. Исклучително е редок на Земјата, но го има во изобилство на Месечината благодарение на сончевите ветрови, кои постојано ја „бомбардираат“ нејзината површина.
Огромните предизвици на рударството на Месечината
Сепак, „Интерлун“ се соочува со огромен предизвик: да докаже дека собирањето хелиум-3 на Месечината е економски одржливо. Машините на компанијата веројатно ќе мора да обработуваат милиони тони реголит за да соберат доволно изотопи, што го прави целиот потфат исклучително ризична инвестиција. Доставувањето на потребната опрема на Месечината може да се покаже како премногу скапо. Но, „Интерлун“ воопшто не е сама во своите амбиции. „Блу ориџин“ на Џеф Безос потпиша договор кон крајот на минатиот месец за мапирање на ресурсите од орбитата, вклучувајќи хелиум-3 и воден мраз, и за нивна процена на терен и нивна експлоатација на самото место.
Геополитички влогови
Покрај хелиум-3, водениот мраз на Месечината е критичен ресурс бидејќи може да се преработи во вода за пиење, кислород и ракетно гориво. Затоа, и покрај неверојатната можност за технички тешкотии, комбинацијата од приватни и јавни интереси ја поттикнува комерцијализацијата на рударството на Месечината, сметаат експертите. Ресурсите како хелиум-3 би можеле да им овозможат на нациите да воспостават потрајно присуство на природниот сателит на Земјата, што според експертите би можело да го одреди победникот во вселенската трка.
Бидејќи лунарните бази не можат да се потпираат само на соларни панели бидејќи ноќта трае две недели на Земјата, нуклеарната енергија станува неопходна.
Соочување со реалноста
Иако компаниите веќе потпишуваат договори за ископување и продажба на лунарните ресурси, многу прашања остануваат отворени. Воспоставувањето економија во лунарната орбита, како што ја замислува НАСА, очигледно е далечна цел.
Исто така, сè уште не знаеме со сигурност колку хелиум-3 има на Месечината, а камоли како ефикасно да го користиме како извор на енергија во фузиски реактори - концепт што останува недостижен и покрај децениите истражување. Сепак, „Интерлун“ се надева дека следната година ќе испрати мултиспектрална камера на површината на Месечината на лендерот „Грифин-1“ за да ја процени концентрацијата на хелиум-3 во реголитот - со надеж дека ќе предизвика нова златна треска на Месечината.
Извор: index.hr
Фото: Freepik