Малите деца и лицата што живеат во старски домови имаат различни соништа. Што открила науката за тоа како се менуваат нашите соништа со текот на времето?

Можеби претпоставуваме дека децата сонуваат чудовишта под креветот, додека возрасните сонуваат за стресови и рокови. Но, дали постојат научни докази дека соништата навистина се менуваат со возраста?

Иако постојат логични механизми што би објасниле како стареењето може да ги промени соништата, многу малку истражувања навистина ја проучувале оваа тема.

- Сонот зависи од нервните системи поврзани со имагинација, меморија и емоции. Сите тие се развиваат и реорганизираат со возраста - вели д-р Џулио Бернарди, раководител на истражувачката група СПЕЈС од Институтот за напредни студии „Лука“ во Италија. Сепак, изненадувачки мал број истражувања систематски испитале како се менува сонувањето низ целиот живот.

Што покажале досегашните истражувања?

Истражувањата што го испитувале ова покажуваат дека луѓето ги опишуваат своите соништа различно во различни животни фази. Помладите гледаат и чувствуваат повпечатливо и поживописно, додека постарите се сеќаваат на покомплицирани, но помалку емоционални ситуации.

Едно од наједноставните и најчесто прифатени објаснувања е таканаречената хипотеза на континуитетот, предложена во 1971 година.

Според оваа теорија, нашите соништа го одразуваат она што го доживуваме во реалниот живот. Ако сме на одмор, соништата може да бидат исполнети со сонце и песок, ако сме под стрес од работа, можеме да се најдеме во канцеларија и во сон. Но, овие паралели не кажуваат многу за тоа зошто соништата се менуваат како што старееме.

- Промените во сонувањето низ животот се резултат на сложена интеракција меѓу развојот на мозокот, структурата на сонот и когнитивно-емоционалното созревање - објаснува Бернарди. Сè, од меморијата до квалитетот на сонот, влијае врз тоа како ги доживуваме и паметиме соништата.

Како се менуваат соништата со возраста?

Детство

Основните истражувања за детските соништа ги спроведувал Дејвид Фоулкс од 70-тите до 90-тите години. Тој открил дека соништата на малите деца се едноставни и вклучуваат животни, предмети и едноставни интеракции.

Адолесценција

Во тинејџерските години соништата стануваат почести и повпечатливи. Помладите адолесценти често сонуваат паѓање, бегање или пресилни фигури, додека постарите тинејџери повторно ги преживуваат стресовите од училиштето и новите односи.

Возрасни луѓе

Во зрелоста соништата стануваат посекојдневни. Едно истражување покажало дека возрасните честопати сонуваат дека доцнат некаде или постојано се обидуваат да завршат нешто без успех.

Иако и понатаму се јавуваат чудни соништа и кошмари, агресивноста типична за адолесценцијата се намалува, а сложеноста повеќе го отсликува секојдневниот живот.

Старост

Во повозрасните години луѓето пријавуваат дека поретко сонуваат. Многумина доживуваат „бели соништа“ - чувство дека сонувале, но без јасно помнење. Ова делумно се должи на полошиот квалитет на сон, но и на намалената способност прецизно да се запомни содржината од сонот.

Што се случува на крајот од животот?

Во процесот на умирање, луѓето често сонуваат за починати сакани лица или имаат визии на подготвување за патување. Истражувањата кај пациенти во хоспис покажуваат дека овие соништа најчесто се утешни и донесуваат спокој, одразувајќи ги процесите на размислување и прифаќање што се случуваат на крајот од животот.

Извор: Livescience.com
Фото: Freepik