Производите за нега на кожа со ретинол одеднаш се појавија насекаде ветувајќи чиста, сјајна и младешка кожа.

Но, што навистина вели науката за овие тврдења? И постојат ли ризици?

Можеби сте слушнале дека ретинолот може да ја зголеми чувствителноста на кожата на сонце или дури да ги влоши акните. Кај некои луѓе ретинолот може да помогне да се намали појавата на ситни брчки. Но, не е погоден за секого. Еве што треба да знаете.

Што е ретинол?

Ретинолот е дел од група хемиски соединенија наречени ретиноиди. Тие потекнуваат од витамин А или се поврзани со него. Витаминот А е клучен за здрава кожа, здрав вид и подобар имунолошки систем. Сите ретиноиди дејствуваат така што ензимите во кожата ги претвораат во нивната „активна“ форма, односно ретиноична киселина.

Ретинолот може да се купи како крем или друг козметички производ без рецепт. Често се рекламира како средство за „антистареење“ затоа што може да ја подобри текстурата на кожата, да ги намали брчките и да ги избледи дамките од сонце или лузните од акните. Исто така, има и ексфолирачко дејство.

Посилни ретиноидни третмани за акни (со ретиноична киселина) се достапни само со рецепт бидејќи се класифицирани како лекови во САД, Европската Унија, Обединетото Кралство и Австралија.

Како се користи ретинолот во негата на кожата?

Едно од најчестите тврдења за ретинолот е дека ги намалува видливите знаци на стареење.

Како дејствува?

Со возраста, заштитниот слој на кожата станува послаб, што ја прави посклона на сушење, повреди и иритации.

Ретинолот може да помогне против ова природно истенчување така што го поттикнува размножувањето на кератиноцитите, клетки што ја формираат надворешната обвивка на кожата и ја штитат од оштетувања и загуба на влага. Исто така, го стимулира создавањето на колагенот (клучен протеин кој ѝ дава цврстина и еластичност на кожата) и фибробластите (клетки што создаваат колаген и ја поддржуваат структурата на кожата). Го забрзува и обновувањето на кожата, односно ги отстранува старите клетки и поттикнува појава на нови.

Со текот на времето, овие процеси можат да ги намалат ситните брчки, да ги избледат темните дамки и да го изедначат тенот. Кожата може да изгледа почиста и посвежа. Сепак, ова не се случува преку ноќ.

Можеби сте слушнале и за „ретинол чистење“, а тоа е привремено влошување на акните при почеток на користење на ретиноиди. Истражувањата покажале дека кај некои луѓе кожата станува иритирана и акните краткорочно се влошуваат. Но, потребни се повеќе истражувања за да се разбере оваа појава.

Дали ретинолот е безбеден?

Во вообичаени концентрации во козметиката (0,1–0,3 отсто), несаканите ефекти се обично благи. Кај повеќето луѓе што имаат иритација (како црвенило, сушење или лупење), кожата со време се навикнува, а овој процес е познат како „ретинизација“.

Но, ретинолот ја зголемува чувствителноста на кожата на ултравиолетово зрачење (познато како фотосензитивност). Тоа може да доведе до изгореници, иритации и зголемен ризик од хиперпигментација (темни дамки). Поради тоа, секојдневна употреба на крем со заштитен фактор (најмалку SPF 30) е силно препорачана додека се користат ретинолски производи.

Кој треба да избегнува користење на ретинолот?

Тинејџерите и децата обично не треба да користат ретинол, освен ако не е препишан од лекар, на пример, за третман на акни.

Луѓе со чувствителна кожа или состојби како егзема (сува, чеша и воспалена кожа) и розацеа (хронично црвенило) може да го доживеат ретинолот како премногу иритирачки. Користењето ретинол заедно со други активни состојки, како алфа-хидрокси киселини, може да предизвика прекумерна ексфолијација и оштетување на кожата.

Најважно, активната форма на ретинол – ретиноичната киселина – е тератогена, што значи дека може да предизвика вродени мани. Поради тоа, дури и производите со ретинол без рецепт не се препорачуваат за време на бременост или доење.

Внимателно чувајте ги ретинолските производи 

Бидејќи ретинолот е класифициран како козметичка состојка, производителите не се обврзани да ја наведат неговата концентрација. Европската Унија најави нови регулативи со кои ќе се ограничи концентрацијата на ретинол во козметичките производи за лице на максимум 0,3 отсто. Овие мерки имаат цел да ја ограничат изложеноста на ранливи групи, како што се бремените жени, поради ризикот од вродени мани. Затоа се препорачува да се избираат производи кои јасно наведуваат концентрација помеѓу 0,1 и 0,3 отсто.

Исто така, ретинолот е нестабилна молекула која се разградува при изложување на воздух, светлина или топлина. Затоа, најдобро е да се избере производ во херметички затворено и заштитено пакување што ја блокира светлината.

Како безбедно да започнете со ретинол?


Нанесувањето хидратантен крем по ретинол може да помогне да се намалат сушењето и иритацијата. Секојдневна употреба на крем со заштитен фактор е задолжителна за да се избегнат негативните ефекти од сонцето.

Извор: Science Alert
Фото: Freepik