Современите истражувања покажуваат дека харизмата може да се анализира, опише и барем делумно да се моделира. Токму ова го прават истражувачите кои ја проучуваат „харизматичната вештачка интелигенција“ во последниве години. Еден од најцитираните трудови, во комбинација со други неодамнешни извори од областа на компјутерската комуникација и општествените науки, се обидува да одговори на прашањето дали вештачката интелигенција може да биде харизматична и, ако е така, како се гради оваа харизма?

Што е харизма?

Харизма е комбинација од особини и однесувања на луѓето со кои природно им го привлекуваат вниманието на другите. Типична карактеристика е самодовербата бидејќи харизматичните луѓе дејствуваат самоуверено, дури и во неизвесни ситуации, и знаат како едноставно да изразат сложени идеи. Емоционалната интелигенција е важна карактеристика за нив бидејќи се добри во „читањето“ на луѓето и приспособувањето на нивниот пристап. Кога ќе влезат во просторија, луѓето веднаш ги забележуваат бидејќи зрачат со посебна енергија. Тие се инспиративни затоа што ги мотивираат другите без принуда. Харизмата не е само вродена - таа може да се развие и изгради преку комуникациски вештини и лична свест.

Како се гради харизмата?

Во срцето на ова истражување е идејата дека харизмата е резултат на две основни димензии: способноста за влијание и чувството на пристапност. Кај луѓето, овие димензии се манифестираат преку тонот на гласот, ритамот на говорот, начинот на изразување, невербалната комуникација и стилот на присуство.

Ако харизмата може да се научи во однесувањето и не е вродена особина, теоретски е можно да се реплицираат нејзините клучни обрасци во вештачки создадени системи. Затоа, истражувачите ја разложуваат харизмата на следниве елементи:

-вокални карактеристики, како што се ритмички паузи, разновидна интонација и контролирана гласовна модулација;
-јазични обрасци кои нагласуваат јасност, емоционална резонанса и сигурност;
-обрасци на однесување, како што е суптилно „усогласување“ со корисникот.

Комбинирањето на овие елементи создава рамка преку која системите со вештачка интелигенција можат да ја препознаат харизмата во човечкиот говор, но исто така да генерираат свои харизматични одговори или начин на обраќање.

Се поставува прашањето дали емоцијата кај харизматичните луѓе е глума?

Многу луѓе се прашуваат: „Ако не сум емотивна (топла) личност, а учам да бидам таква, нели тоа е глума?“

Одговорот е дека тоа не е глума. Но, важно е да се разбере зошто. Топлината не е карактерна особина, топлината е вештина на изразување. Можеби некој е емотивна и топла личност, но не покажува надворешно затоа што не е навикнат на тоа, се плаши да не биде погрешно разбран или пораснал во средина каде што емоциите не се покажувале. И потоа се смета дека емотивноста е слабост, а во суштина, емоцијата е начин на комуницирање на нашите позитивни намери. 

„Глумење“ е кога правите нешто спротивно на себе. Вежбање е кога го правите она што сакате да станете. Ако некое лице сака да биде физички посилно и оди во фитнес-сала, не се преправа дека е силно, туку гради сила. Тоа е процес на развој, а не на преправање.

Два начина за развој на харизматична вештачка интелигенција

Особено е интересно што харизматичната вештачка интелигенција може да се развие на два начина:

- Првиот е експертски, кој се базира на знаење од психологијата на лидерството, реториката и комуникациските науки. Во овој пристап дизајнерите вклучуваат познати харизматични обрасци во вештачката интелигенција: бавен говор, јасни пораки, емоционално усогласени изрази, структура на говор слична на мотивациските лидери или терапевти.

- Вториот пристап се базира на учење, каде што вештачката интелигенција набљудува илјадници интеракции, добива повратни информации за тоа кои однесувања луѓето ги перципираат како привлечни, мотивирачки или топли, и со текот на времето самостојно ги оптимизира сопствените комуникациски обрасци.

Ваквите системи почнуваат да се применуваат во различни области: во образованието, каде што харизматичната вештачка интелигенција може да ги мотивира учениците. Во терапевтските примени, каде што „топлината“ и пријатниот тон можат да ја зголемат довербата. Особено интересна примена е во поддршката на клиентите, каде што пристапноста го подобрува корисничкото искуство, па дури и во тимското лидерство, каде што вештачката интелигенција може да послужи како поддршка за менаџерите.

Во здравството харизматичен терапевт со вештачка интелигенција може да воспостави емоционална врска, да обезбеди поддршка и да го намали отпорот на пациентите.

Истражувањата за харизматичната вештачка интелигенција покажуваат дека харизмата не е магична категорија, туку збир на сигнали за однесување што можат да се препознаат, измерат и под одредени услови да се репродуцираат. Иако вештачката интелигенција не може да поседува „вистинска“ човечка харизма, таа може да ги генерира нејзините манифестации доволно убедливо за да влијае врз луѓето позитивно или негативно, во зависност од целта.

Извор: bug.hr

Фото: Freepik