На крајниот југ од Норвешка, на карпестиот брег Линдеснес, се наоѓа „Андер“, првиот подводен ресторан од ваков вид во Европа. Тоа е архитектонски предизвикувачка структура, дизајнирана од норвешкото архитектонско студио „Снохета“, познато по проекти што комбинираат современ дизајн со природната средина. Ресторанот е изграден како бетонски тунел долг 34 метри, делумно потопен во морето, кое во овој дел од Норвешка е познато по своите силни струи и чести бури.
„Андер“ е пример за тоа како архитектурата може да има повеќекратни функции
Објектот нежно продолжува во морското дно, каде што достигнува длабочина од околу пет до пет и пол метри под површината на морето. Внатре во ресторанот најголем впечаток остава акрилниот прозорец широк 11 метри, што им нуди на гостите панорамски поглед на подводниот свет. Овој прозорец им овозможува на посетителите да набљудуваат како се менува морската средина во текот на денот, годишните времиња и различните временски услови.
Влезот во самиот ресторан е дизајниран како постепен премин од копнениот во подводниот свет. Просторот е распореден на неколку нивоа. На почетокот има лоби со дрвени панели што создава чувство на топлина и заштита во однос на суровиот екстериер. Потоа следува бар на ниво на морето, кој им овозможува на гостите да уживаат во пијалок со поглед на брановите во висина на очите. Потоа скалите водат до главната трпезарија, која се наоѓа под нивото на морето. Во ентериерот доминираат природни материјали и текстил во бои кои се избрани за да создадат пријатна атмосфера, но и да се вклопат со тонови кои потсетуваат на боите на морското дно и брегот. Ресторанот може да прими помеѓу 35 и 40 гости, обезбедувајќи интимна атмосфера и висок стандард на услуга.
„Андер“ е дизајниран не само како ексклузивен гастрономски простор, туку и како истражувачки центар посветен на проучување на морето. Во рамките на објектот се спроведуваат научни истражувања насочени кон набљудување на однесувањето на рибите и другите морски организми, како и следење на промените во биодиверзитетот во тој дел од брегот. Поради специфичната локација и конструкцијата на ресторанот, бетонските ѕидови постепено стануваат подлога за развој на алги, школки и други организми. На овој начин, структурата на крајот станува дел од морскиот екосистем и функционира како вештачки гребен, што привлекува различни видови морски свет.
Покрај својата научна функција и гастрономско искуство, „Андер“ има и важна симболична улога во промовирањето на одржлив однос со морето и природната средина. Проектантскиот тим нагласува дека сакал да создаде простор што ги охрабрува посетителите да размислуваат за врската помеѓу луѓето и морето, но и за влијанието што луѓето го имаат врз кревкиот морски екосистем. Ресторанот соработува со локални рибари и добавувачи за одржливо снабдување со храна, а менито се менува во зависност од достапноста на свежи состојки. Кујната се базира на модерна интерпретација на нордиската гастрономија, со акцент на морска храна, но и локални диви растенија и сезонски состојки.
Меѓународен тим од архитекти, инженери и биолози е одговорен за проектот „Андер“. Целиот проект барал сложена конструкција и посебни технички мерки, поради силните струи и ризикот од ерозија. Структурата мора да биде доволно цврста за да издржи удари од бранови и сите временски услови, а во исто време да обезбеди безбедна и удобна средина за гостите и истражувачите. Проектот добил бројни награди и признанија, а ресторанот привлекува гости од целиот свет - и оние кои сакаат да доживеат единствена локација, и научници и архитекти заинтересирани за иновации во комбинацијата на градежништвото и природата.
„Андер“ е пример за тоа како архитектурата може да има повеќекратни функции - во овој случај, таа комбинира гостопримство, истражување и зачувување на животната средина. Неговиот изглед нè потсетува колку е важно да се дизајнираат проекти кои не се само естетски или комерцијално привлечни, туку и активно придонесуваат за заедницата и природата во која се наоѓаат. Ваквите проекти честопати служат како инспирација за други земји кои ги истражуваат можностите за слични одржливи и мултифункционални згради.
Обезбедувајќи поглед во свет кој останува скриен за повеќето луѓе, „Андер“ ги поврзува гостите со природата на директен и едукативен начин. Од една страна, ресторанот нуди можност за врвна гастрономска авантура, а од друга страна, нè потсетува колку е чувствителен и достоен за зачувување морскиот свет. Таквиот пристап е сè поважен во денешно време, кога климатските промени и загадувањето на морето бараат одговорен и внимателен став кон природните ресурси.
Извор: buro247.hr
Фото: Instagram