Еден од најинтересните археолошки артефакти, познат како „најстарата мапа на светот“, конечно е дешифриран. Станува збор за вавилонска глинена плочка напишана со клинесто писмо, која датира од 6 век пр.н.е. Плочата прикажува мапа на Месопотамија - регион што приближно одговара на територијата на денешен Ирак - и опис на светот каков што го познавале жителите на Вавилон во тоа време, но и она што тие верувале дека лежи надвор од познатите граници.
Плочата ја открил Британскиот музеј, најстариот јавен музеј во светот, кој ја стекнал во 1882 година. Сепак, содржината останала мистерија сè до неодамна кога кураторите успеале да го пронајдат исчезнатиот дел и конечно да го транскрибираат и протолкуваат клинестото писмо.
Поглед на светот граничен со „горчлива река“
На предната страна од плочката е прикажан кружен дијаграм со мапа. Месопотамија е прикажана како централен простор, додека целиот познат свет е опкружен со двоен прстен, кој авторот го нарекува „горчлива река“. Оваа река ја симболизира границата помеѓу познатото и непознатото, она што Вавилонците можеле да го видат и она што можеле само да го замислат.
Во овој прстен се нацртани мали кругови и правоаголници што ги претставуваат различните градови и племиња на Месопотамија, вклучувајќи го и самиот Вавилон. Еден од правоаголниците ја претставува реката Еуфрат, една од најважните реки во светот во тоа време.
- Овој кружен дијаграм го опфаќа целиот познат свет во кој луѓето живееле, се развивале и умирале. Сепак, оваа мапа нуди повеќе од географска претстава. Кога станува збор за преминување на границите на познатото во светот на имагинацијата, оваа плочка е клучна - вели Ирвинг Финкел, куратор во Британскиот музеј и еден од водечките експерти за клинесто писмо.
Надвор од познатото – митски суштества и древни легенди
Но, она што ја прави оваа мапа исклучително вредна е приказот на светот надвор од границите на „горчливата река“. Таму, според верувањата на древните Вавилонци, постојат митски суштества и непознати земји, но и приказна што изненадувачки се совпаѓа со библиските записи.
Имено, плочката содржи референција за легендата за големиот потоп, или поточно приказната за огромен ковчег изграден од Утнапиштим - вавилонскиот пандан на библискиот Ное. Според овој запис, тој го изградил ковчегот околу 1800 година пр.н.е., а неговите остатоци, како што верувале, завршиле зад „горчливата река“, насукани на задниот дел од планината - токму планината за која Библијата вели дека станала последното засолниште на Ноевата арка.
- Тоа е доста провокативна и предизвикувачка работа, многу интересно е да се размислува за неа бидејќи покажува дека приказната е иста и дека една приказна води кон друга - заклучил Финкел.
Извор: klik.hr
Фото: YouTube screenshot