Повеќето луѓе инстинктивно ги бркаат мувите од храната, а самата помисла на ларви во нашите канти за ѓубре е доволна за да му се преврти стомакот на секого.
Но, неколку градски самоуправи ги прифатиле ларвите - поформално познати како ларви од муви - и нивната љубов кон расипана храна.
Во Вилнус, главниот град на балтичката држава Литванија, ларвите од муви официјално ја добија задачата да преработат 2.700 тони отпад од храна, што 607.000 жители на градот ги фрлаат секоја година за услуги за собирање ѓубре, заедно со шесте соседни општини на градот. „Енергесман“, компанија за управување со отпад што започна со отстранување на отпадот од храна во Вилнус на почетокот на оваа година, всушност не му наплаќа на градот за оваа услуга.
Ова може да му заштеди на градот до 2 милиони евра годишно, пресметано врз основа на целта за преработка на 12.000 тони отпад за 2026 година, вели генералниот директор на компанијата, Алгирдас Блажгис.
- „Енергесман“ им подели на граѓаните нови портокалови кеси за ѓубре, заедно со кампања за маркетинг преку инфлуенсери, за да ги охрабри жителите на Вилнус да го одделуваат отпадот од храна бидејќи се верува дека собраните 2.700 тони се само дел од 40.000 тони отпад од домаќинствата што се верува дека ги произведува градот - истакнал Блажгис.
Минатата година стана задолжително градските власти да собираат отпад од храна, па затоа градот мора да најде начин да се справи со него. „Енергесман“, во меѓувреме, има планови да ги претвори ларвите од мувите во нов извор на приход.
Според извршниот директор Блажгис, се чуваат околу шест милиони муви во посебна зона во рамките на објектот во Вилнус, кои се парат на секои шест часа. Женката може да положи околу 500 јајца во својот просечен животен век од 21 ден, па Блажгис и неговиот тим се справуваат со повеќе од три милиони ларви месечно, кои можат да консумираат повеќе од 11 тони отпад од храна во првите, најгладни денови од нивниот живот. Огромните апетити на овие ситни суштества ги прават одлични кандидати за преработка на отпад од храна.
Студија покажува како нивниот рој уништува пица со дијаметар од 40 сантиметри за само два часа.
Трикот е да ги успиете пред да се претворат во возрасни муви. На овој начин, ларвите од муви богати со протеини можат да се претворат во протеински производи за употреба во добиточна храна или за индустриска употреба, на пример, како состојки во бои, лепила, абажури и прекривки за мебел.
Исто така, нивниот измет, познат како фрас, може да се користи како органско ѓубриво. И, се разбира, ларвите се многу барани во локалната рибарска индустрија за да се користат како мамки.
Но, поради прописите за здравје и безбедност на Европската Унија, ларвите од муви кои се хранат со кујнски отпадоци не можат да се користат за човечка консумација бидејќи може да се случи вкрстена контаминација на остатоци од месо и риба.
Прашање на време е кога ќе видиме дека британските градски власти ќе почнат да увезуваат милиони муви за нивните ларви да можат да проголтаат 6,4 милиони тони отпад од храна од домаќинствата што се произведуваат секоја година. Тоа е оптимистичкиот став на Лари Коч, кој е извршен директор и коосновач на „Флајбокс“, компанија за управување со отпад од инсекти.
Британските градски власти се заинтересирани, верува Коч, особено затоа што неделното собирање отпад од храна од домаќинствата ќе стане задолжително во Англија од март 2026 година.
Доколку регулативата може да биде во чекор со науката, тврди Кох, Велика Британија би можела да ја види својата прва фабрика за инсекти во рок од две години.
- На глобално ниво, секоја година се фрлаат повеќе од 1,3 милијарди тони храна. Веруваме дека до 40 проценти би можеле да се „рециклираат“ со помош на инсекти - заклучува Коч.
Извор: bbc.com/serbian
Фото: Freepik