Прелистајте го сè поголемиот избор на книги за самопомош, видеа, подкасти и профили на социјалните медиуми што се нудат денес и нема да најдете недостаток на „рецепти“ за тоа како треба да се живее. Голем дел од она што гуруата имаат да го кажат звучи ужасно слично, а речиси исто толку може да изгледа контрадикторно. Како и во толку многу области на човековото настојување, најдобрата стратегија би можела да биде прво да се погледнат класиците, а што се однесува до правилата за живот, малкумина го издржале тестот на времето повеќе од 21 принцип на Докодо, или „Патот на осаменоста“, напишан од мечувалецот од 17 век Мијамото Мусаши, за кој се вели дека водел 62 дуели и ги добил сите.
Каков и да бил вистинскиот број, Мијамото очигледно знаел нешто што повеќето од неговите противници не го знаеле - всушност, и нешто што повеќето од нас денес веројатно не го знаеме. На самиот крај од неговиот 60-годишен живот, овој најпознат од сите самураи ја кондензирал својата мудрост во принципите на Докодо, кои се следниве:
-Прифатете сè онакво какво што е.
-Не барајте задоволство само заради задоволството.
-Под никакви околности не потпирајте се на делумно чувство.
-Размислувајте лесно за себе и длабоко за светот.
-Бидете одвоени од желбите целиот ваш живот.
-Не жалете за она што сте го направиле.
-Никогаш не бидете љубоморни.
-Никогаш не дозволувајте да бидете тажни поради разделба.
-Огорченоста и жалбата не се соодветни ниту за себе ниту за другите.
-Не дозволувајте да бидете водени од чувството на алчност или љубов.
-Немајте преференции за ништо.
-Бидете рамнодушни кон местото каде што живеете.
-Не бркајте го вкусот на добрата храна.
-Не држете се до сопствеништва што повеќе не ви се потребни.
-Не постапувајте според вообичаените верувања.
-Не собирајте оружје и не вежбајте со оружје надвор од она што е корисно.
-Не плашете се од смртта.
-Не барајте да поседувате ниту добра ниту феуди за вашата старост.
-Почитувајте го Буда и боговите без да сметате на нивна помош.
-Можете да го напуштите сопственото тело, но мора да ја зачувате вашата чест.
-Никогаш не отстапувајте од патот.
Повикувањето на Буда во принципот бр. 19 можеби не е изненадување, со оглед на тоа колку е богата оваа листа со очигледно будистички теми: откажување од желбата, ослободување од приврзаностите, прифаќање на неизбежното. Исто така, постојат резонанци со современи текстови за уметноста на живеењето создадени од цивилизации далеку надвор од Азија: на пример, „Уметноста на светската мудрост“ на шпанскиот језуитски свештеник Балтазар Грацијан.
Можеби ќе почувствувате и многу заедничко помеѓу светогледот на Мијамото и оној на стоиците, кои ги поставуваа своите сопствени прописи петнаесет или шеснаесет века порано. Секој на свој начин, на пример Марко Аврелиј и Сенека достигнаа форма на истото разбирање како што го постигнал Мијамото: дека прво мораме, како што самиот вели, „да прифатиме сè онакво какво што е“. Можеби ги посветуваме нашите животи на задоволување на нашите преференции, но и стоиците и самураите знаеја дека „нашата способност да се менуваме во свет кој редовно се спротивставува на нашите преференции, го подобрува квалитетот на нашето искуство“.
Фото: YouTube screenshot