Како што старееме, црниот дроб претрпува драматични промени во својата функционалност и други клучни својства. Глобално, промените што можат да бидат основа за неговата поголема подложност на болести стануваат сè позабележителни, покажала нова студија предводена од истражувачи од „Вил Корнел медисин“.

Дали црниот дроб може подобро да се заштити од промените што го чекаат?

Покрај предупредувачките наоди за тоа како брзиот начин на живот влијае врз овој орган, наодите од оваа студија отвораат можност за идни терапии што би ги блокирале или ублажиле таквите промени. Ова, се надеваат научниците, ќе помогне за поефикасно лекување или спречување хронични заболувања на црниот дроб поврзани со стареењето, што треба да го направи овој орган „помлад“ и поотпорен.

Во студија објавена во списанието „Хепатолоџи“, истражувачите ја споредиле генската активност и други карактеристики на клетките во црниот дроб, на стари и млади лабораториски модели. Меѓу главните промени поврзани со стареењето, тие забележале зголемување на бројни клетки на црниот дроб, воспаление и замаглување на функционалните зони типични за нормален црн дроб. Слични промени биле забележани кога црниот дроб на постари и помлади луѓе бил спореден во претходни студии.

Црниот дроб долго време се смета за орган што старее помалку од другите: Што се променило?

-Дали овие промени се основа за намалената способност на црниот дроб кај постарите лица да ги метаболизира лековите, да ги неутрализира токсините и да се спротивстави на заболувањата на црниот дроб? Тоа е големо прашање што сега имаме намера да го истражиме - рекол водечкиот автор на студијата, д-р Роберт Шварц, хепатолог.

Основните функции на црниот дроб вклучуваат филтрирање на крвта и складирање на метаболити и хранливи материи. Црниот дроб е способен за регенерација, поради што долго време се смета за орган кој е помалку засегнат од стареењето од другите. Сепак, хроничните заболувања на црниот дроб, особено заболувањето на масниот црн дроб поврзано со метаболичка дисфункција, се почести како што луѓето стареат.

Една неодамнешна студија сугерира дека состојбата влијае на 30 до 40 проценти од населението на САД. Замастеното заболување на црниот дроб може да напредува и во потешки, воспалителни форми што доведуваат до цироза и рак. Сепак, молекуларните механизми на ваквите состојби на црниот дроб поврзани со возраста сè уште се слабо разбрани.

Каква беше студијата?

Во оваа студија, тимот на д-р Шварц применил различни алатки за да ги разгледа разликите помеѓу стариот и младиот црн дроб од нов агол. Иако црниот дроб на глувци стари две години и два месеци бил сличен по тежина и општ изглед, споредбата под микроскоп покажала дека клетките кај постарите органи (црн дроб) биле значително поголеми во просек.

Тие исто така имале изразени наслаги на липофуцин, супстанца за која е познато дека се акумулира во стареечките клетки и потенцијално ги оштетува.

Дали сме блиску до откривање на медицинските факти за стареењето на црниот дроб?

Некои од најимпресивните наоди доаѓаат од секвенционирањето на РНК со едно јадро. Тоа е релативно нов метод што им овозможува на научниците да ја профилираат генската активност во практично сите типови клетки во примерок од ткиво.

Се верува дека ова е првата студија што ја применува оваа техника за разбирање на процесот на стареење на црниот дроб. Добиениот збир на податоци за генската активност во десетици илјади клетки на црниот дроб, открил дека стареењето силно влијае врз нормалната функционална организација, или „зонирање“, на хепатоцитите, главниот тип на клетки на црниот дроб.

Важноста на хепатоцитите

-Кај млад, здрав црн дроб, хепатоцитите извршуваат различни функции во различни зони, во зависност од нивната близина, до снабдувањето со крв. Кај старите органи, оваа зонација е изгубена. Претпоставуваме дека ова ги нарушува функциите на црниот дроб и неговата способност да реагира на стрес или повреда - вели коавторот на студијата д-р Салони Синха, постдокторски истражувач.

РНК-секвенционирањето покажало дека постојат значајни разлики поврзани со возраста во нивото на активност на стотици гени, во десетици различни видови клетки на црниот дроб. Анализите на овие разлики покажале, меѓу другото, повисоко ниво на воспаление и проинфламаторна состојба на клетките позната како стареење.

Во последниве години, научниците сè повеќе се склони кон гледиштето дека акумулацијата на стари клетки и придружното воспаление е клучен двигател на стареењето на ткивата и зголемената подложност на болести. Истражувачите ја потврдиле релевантноста на наодите за човечки примероци, со слични набљудувања во биопсии на црниот дроб кај помлади и постари лица.