Во свет доминиран од стриминг музика достапна со кликнување на копче, малку е изненадувачки да се биде сведок на незапирливиот пораст на популарноста на винилот. Грамофонските плочи, некогаш сметани за застарен медиум, не само што преживуваат, туку доживуваат вистинска ренесанса, а клучна улога во тоа играат помладите генерации - оние кои пораснале во ерата на дигиталната музика. Овој феномен не е само минлив тренд, туку културна промена водена од желбата за поопипливи и позначајни музички искуства.

Зошто форматот што бара физичка ангажираност и посветеност е привлечен за „дигиталната генерација“? Одговорот лежи во повеќеслојното искуство што го нуди винилот. Прво, тука е моќта на носталгијата. Држењето на албумот во раце, восхитувањето на корицата и тој карактеристичен „крцкав“ звук на иглата што ги допира жлебовите, за многумина е моментален транспорт во друго време. За некои, тоа е сеќавање на детството и колекциите на нивните родители, додека за други е врска со ера што не ја преживеале, но кон која чувствуваат силна привлечност. Оваа способност за евоцирање на носталгија, обезбедува утеха и чувство на континуитет. Несовршеностите на винилот – крцкањето и звуците – не се сметаат за недостатоци, туку како дел од шармот, потсетник дека музиката е жива, опиплива и убаво несовршена, што во денешниот дигитален свет делува освежително човечко.

Понатаму, слушањето винил плочи е ритуал. Избирање плоча, внимателно вадење од обвивката, поставување на грамофонот и спуштање на иглата – секој чекор е намерен чин што ангажира повеќе сетила. Ова е во спротивност со моменталниот пристап до дигиталните формати, каде што прескокнувањето песни станува рефлексна акција, а музиката честопати е само бучава во позадина. Винилот бара присуство и учество, претворајќи го слушањето во настан. Според истражувањата, ова тактилно искуство ја подобрува емоционалната поврзаност и меморијата, правејќи ги физичките медиуми позначајни. Дарежливиот формат на омотите на плочите исто така игра клучна улога - за разлика од минијатурните сликички на стриминг платформите, винилот овозможува уметничките дела што ги красат кориците навистина да оживеат, додавајќи визуелна димензија на музичкото патување.

Иако техничките спецификации, како што детално анализира „СаундГајс“, честопати се во корист на дигиталните формати - на пример, дигиталните датотеки нудат над 90 дБ динамички опсег во споредба со 70 дБ за винил и значително подобро раздвојување на каналите - многу ентузијасти ја ценат „топлината“ и текстурата на аналогниот звук. Некои тврдат дека винилната музика го „обвиткува“ слушателот на начин на кој дигиталниот звук не може да се реплицира. Прашањето за мастеринг е исто така интересно музиката создадена специјално за винил често ја избегнува прекумерната компресија на таканаречената „војна на гласноста“, со што се одржува динамичкиот опсег на песните понедопрен.

Покрај звукот, поседувањето винил стана и форма на изразување на идентитетот. Младите колекционери не собираат само плочи, тие создаваат лични музички архиви кои ја раскажуваат приказната за нивниот вкус и патување.

Иако стримингот генерира релативно мали приходи по слушање, продажбата на физички албум, како што е винил плоча што уметникот може да ја продаде за 20 евра или повеќе по трошоци за продукција од околу 10 евра, претставува позначаен извор на приход.

Генерацијата „З“ (луѓе родени помеѓу средината на 1990-тите и почетокот на 2010-тите) сочинуваат значителен дел од купувачите, а трендовите на платформи како „ТикТок“ каде што хаштаговите како #vinylrecords имаат милијарди прегледи, јасно укажуваат на глобална фасцинација со овој формат кај младите луѓе. Големите светски изведувачи, како Тејлор Свифт, го препознаа овој тренд и масовно ги објавуваат своите нови и стари изданија на винил, дополнително популаризирајќи го форматот. Настани како „Денот на продавниците за плочи“, кој ги прославува независните продавници за плочи, станаа клучни датуми во музичкиот календар, па честопати бележат продажба на плочи. Иако самата технологија на пресување плочи не се променила значително, иновациите во пакувањето и логистиката, им помагаат на производителите да ја задоволат растечката побарувачка.

Ренесансата на винилот во дигиталното доба е доказ за трајната човечка потреба за автентични, опипливи искуства. За помладите генерации, плочите не се само музички формат - тие се мост кон минатото, изјава за индивидуалност и начин за подлабоко поврзување со уметноста. Додека стримингот нуди погодност и бесконечен избор, винилот повикува на забавување, внимателно слушање и целосно потопување во музиката. Во свет кој сè повеќе се свртува кон вештачка интелигенција и дигитални апстракции, винилот останува единствена мешавина од уметност, музика и аналоген шарм, докажувајќи дека некои работи вреди да се зачуваат и ценат, токму поради нивното физичко присуство и несовршености.

Извор: bug.hr

Фото: Freepik