Ефектот врз животната средина од лошо управуваното ѓубре и депониите се покажа дека има катастрофални последици. Развојот на депониите обично значи губење на 30 до 300 вида по хектар - но во случај на една депонија во Костарика ѓубрето на еден човек станало богата шума.
Она што започнало како договор за отпад помеѓу компанија за овошен сок и еден национален парк процветало во експеримент за зачувување на земјиштето, што ја ревитализирало областа 15 години по прекинот на депонијата.
Фото: Princeton University
Во 1997 година Костарика се согласила да ѝ дозволи на компанија за сок да ги фрла лушпите од портокалите во шумата. 16 години подоцна истражувачите откриле успешна приказна за еколошка конзервација.
Во 1997 година двајца еколози од Универзитетот во Пенсилванија се здружиле со компанија за производство на овошен сок, наречена „Дел Оро“, со седиште во Костарика. Компанијата поседувала земјиште што се граничело со зоната за конзервација Гванакаст, национален парк лоциран во северозападниот дел на земјата, што организацијата за конзервација сакала да го добие. Поради тоа, бил направен договор.
Фото: Princeton University
Во замена за граничниот дел што го поседувала „Дел Оро“, тие потпишале договор со кој на компанијата ѝ било дозволено да фрли дел од земјоделскиот отпад во одредени области во паркот. Идејата за создавање депонии за да се зачува земјиштето можеби се чини луда, но сепак била добро смислена.
„Дел Оро“ не користи пестициди или инсектициди и било дозволено да фрли одреден земјоделски отпад - главно лушпи од портокал и каша од портокал. Покрај тоа, означените места за фрлање отпад биле делови од паркот што биле деградирани, односно почвата имала лош квалитет. Со договорот паркот ги проширил границите, а компанијата имала набљудувачки систем за отпад.
Фото: Princeton University
Не биле сите задоволни со договорот, па конкурентна компанија ја тужела „Дел Оро“. Компанијата тврдела дека фрлањето лушпи од портокал било опасно, предизвикувајќи купишта гнили лушпи и муви.
Во текот на проектот компанијата фрлила 12.000 метрички тони лушпи од портокал на три хектари. Судот пресудил дека „Дел Оро“ треба да ја затвори депонијата. Но, 16 години подоцна, во 2013 година, Тимоти Трер, дипломиран студент од Принстон, истражувал за овој проект. Сакал да открие каков ефект имаат лушпите од портокал врз почвата. Затоа тој отпатувал во Костарика и го посетил местото. Она што го открил никој не можел да го очекува.
- Местото целосно беше обраснато со дрвја и винова лоза. Не можев да го видам знакот - изјави тој.
Истражувачите се вратиле во 2014 година со целосен тим за да го истражуваат бујното, ревитализирано земјиште. Трер и неговиот тим забележале дека имало трикратно зголемување на растителните видови, зголемување од 176 отсто на надземната биомаса во споредба со контролната област и значително покачени нивоа на макро и микронутритиенти.
Фото: Princeton University
- Многу компании предизвикуваат еколошки проблеми. Но, многу од овие проблеми може да се ублажат ако приватниот сектор и заедницата за животна средина работат заедно. Убеден сум дека ќе најдеме многу повеќе можности за користење на остатоците од индустриската храна ако ги однесеме во тропските шуми. Тоа е рециклирање - вели тој.
Фото: Princeton University
Истражувачите потенцирале дека лушпите од
портокал целосно ја трансформирале плодноста на почвата и од пуста безживотна почва ја претвориле во дебела, богата смеса. Освен тоа, лушпите од портокал веројатно го потиснале растот на инвазивна трева, што не ѝ дозволувало на земјата да процути.