Топло попладне во италијанскиот град Болоња. 15-ина млади луѓе маршираат низ преполниот центар на градот кон продавницата за печива „Страда Маџоре“.
Тие делат бели пластични маски, а неколку од нив почнуваат да лепат летоци на кои пишува „Ова место има ужасен шеф“, додека активист со мегафон го чита сведочењето на работникот кој вели дека не бил платен со месеци.
Како што љубопитните минувачи запираат за да видат што се случува, сопственикот се соочува со демонстрантите, обидувајќи се да им го земе мегафонот и да ги тргне маските што ги носат демонстрантите. Откако повикува полиција, демонстрантите се разминуваат.
Протестот „Страда Маџоре“ беше еден од многуте од основањето на групата „Падроне ди Мерда“ во јануари во Болоња, град познат по храната и универзитетот. Цел на групата биле 16 приватни бизниси во текот на наредните месеци, претежно ресторани и барови.
Поради комбинацијата на образованието со храната, Болоња е позната како „ла дота, ла граса“ (научените, дебелите), а тоа значи и искористување на студентите како евтина работна сила. Во извештајот на владата за 2017 година се проценува дека нелегалната сива економија претставува 72,6 отсто од работните места во градот - рекорд дури и за Италија, каде што е често непријавеното вработување.
Студентите се особено ранливи на нелегално вработување без никакви бенефиции затоа што им се потребни парите за да преживеат. Ситуацијата се влошила во текот на изминатата деценија затоа што родителите им даваат сè помалку пари на своите деца.
Фото: Marta Clinco
Движењето „Падроне ди Мерда“ почнало откако група млади жители на Болоња споделиле приказни за нивните работни искуства и откриле дека на сите им се слични, раскажува еден од основачите, кој го користи псевдонимот Барбара.
Првата акција на групата била насочена кон бар кој бил познат по сексуалното вознемирување на вработените.
- Отворивме фејсбук-страница и откривме многу други проблеми што ги имале студентите на нивните работни места. На пример, имаше пицерија што ги менуваше вработените на секои три месеци, а сопственичката инсистираше да ја викаат „ла сињора“ (дамата).
Освен што примија поплаки преку фејсбук-страницата, активистите ги забележуваа и поплаките за лошите работодавци. Пред да се организираат протести, Барбара вели дека прво спровеле истраги за да се потврдат, делумно затоа што мислеа дека сопствениците би можеле да користат лажни профили за да го откријат нивниот идентитет.
Групата користи летоци за да ја алармира јавноста дека некое место е обвинето за искористување на работниците и за да ги натера клиентите да не го посетуваат, а и да ги натера работодавците да постапуваат праведно во иднина.
Иако активистите носат маски на демонстрациите и ги кријат вистинските идентитети, келнерот чија поплака предизвика протест пред кафулето „Страда Маџоре“, Андреа Паци, излезе во јавноста со вистинското име. Во март Паци на својот фејсбук-профил напиша дека со месеци не бил платен.
- Решив да го направам тоа откако видов спонзорирано интервју со сопственикот кој ми должеше четири плати - вели тој.
Постот бил споделен од повеќе од 1.700 луѓе и забележан од групата, која го организира протестот. Паци верува дека акциите на „Падроне ди Мерда“ потенцираат широко распространет проблем во Болоња, иако тој ја одби нивната покана да учествува во демонстрациите бидејќи не е убеден од нивните методи.
Не помина многу време пред движењето да добие критики и од политичарите. Умберто Боско, италијански политичар, постави формално прашање до советот на општината во кое ги критикуваше методите на групата.
Фото: Marta Clinco
- Имаме алатки за борба против неправдите, постојат многу закони против неправдата и експлоатацијата, како поставување скриена камера за документирање на неправдата. Но, во овој случај групата не обезбедува докази. Тие не доставуваат социјална правда, туку спроведуваат одмазда за оние што сакаат да ја нарушат репутацијата на своите работодавци, можеби неправедно - изјави тој.
- Ова лето сопственик на ресторанче беше обвинет од групата дека не ги плаќа своите вработени. Тој ги замоли градските власти да ја блокираат фејсбук-страницата на групата тврдејќи дека бил клеветен од лажни обвиненија. Иако случајот никогаш не отиде на суд, властите превентивно побараа од „Фејсбук“ да ја отстрани страницата - вели политичарот.
Но, нивната фејсбук-страница продолжува да функционира. Во 2016 година Стејт департментот на САД испрати порака до италијанските обвинители да ги откријат идентитетите што стојат зад анонимните профили во случаи на клевата.
„Падроне ди Мерда“ исто така формирала затворена фејсбук-група за членовите да можат да се координираат со активисти од други градови, вклучувајќи ги Торино, Пиза и Рим, во надеж дека ќе ги прошират своите протести.
- Добивме многу барања од луѓе што сакаат да преземат слична
акција и во други градови. Ќе се движиме напред, без оглед дали имаме или немаме профил на социјалните мрежи - велат од движењето.