X
 24.12.2015 Живот

Тајните на тинејџерскиот мозок - психолошки водич за наставници

Да се биде тинејџер е навистина тешко, меѓутоа да се учи тинејџер е уште потешко. Истражувањата откриваат фасцинантен увид во тоа како функционира мозокот на тинејџерот. Но како можат наставниците да ги искористат овие увиди во пракса?

Тинејџерите поинаку размислуваат од возрасните - кај нив има поголема веројатност да се одлучат на преземање на ризици, да бидат поспани, погрешно да ги толкуваат емоциите, да подлегнат на притисок и да им недостасува контрола. Благодарение на напредната технологија, сега можеме да „ѕирнеме“ како функционира. Што истражувањето откри и како наставниците можат да ги искористат овие информации за да им помогнат на младите луѓе да се движат низ предизвиците на растењето и стекнувањето на образование?

Во истражувањето, на тинејџерите и на повозрасни луѓе м беше поставено прашањето: „Ајде да играме игра. Ќе ви дадам 5 фунти. Во ќеса пред вас има црвени и сини жетони. Не знаете колку се сини, а колку црвени. Ако извлечете син жетон, ќе ги дуплирате парите. Ако извлечете црвен жетон,  ги губите 5-те фунти. Дали би го сториле тоа?“

Резултатите покажуваат дека кога шансите за успех се непознати, тинејџерите имаат далеку поголеми шанси да се коцкаат. Истражувачите објаснуваат дека нивното преземање ризик не произлегува од нивното незнаење, ирационалност, заблуда или погрешни пресметки. Тогаш, од што произлегува?

Професорката Сара-Џејн Блејкмор одржа ТЕД говор за оваа тема, а нејзиниот говор е прегледан повеќе од 1.7 милиони пати. Нејзините истражувања откриваат дека за време на адолесценцијата, пред-фронталниот кортекс - областа на мозокот поврзана со саморегулирање, свесно одлучување, меморија, расудување и увид - се`уште се развива. Според тоа, тинеџјерите, немаат самоконтрола да не преземаат ризици, дури и ако знаат дека нешто е ризично.

Совет за наставниците: Наставниците можат да им помогнат на учениците да започнат да го користат ваквото размислување за преземање на ризиците за да бидат подобри на училиште. Преземањето на ризици и изборот на тешки задачи е една од придобивките поврзани со растење на начинот на размислување. Ако наставниците го насочат ова ризично однесување преку поттикнување на учениците да си ги пробаат шансите во безбедна и сигурна средина, тогаш учениците ќе се предизвикуваат себеси повеќе.

Една од најголемите пречки во преземањето на ризиците е стравот од неуспех. Ова може да се надмине со олеснување на средината кадешто учениците знаат дека нема да бидат потсмевани или критикувани за нивните грешки.

Во нејзините тинејџерски години, пејачката Адел речиси била избркана од училиште поради нејзиното доцнење. Таа вели: „Не правев ништо. Не беше дека не сакав да одам на училиште. Едноставно не можев да се разбудам“. Истражувањето покажува дека добриот сон е од суштинско значење за учењето: учениците кои секоја вечер имаат добар сон, имаат подобри оценки.

Националната фондација за спиење вели дека тинејџерите треба да спијат од 8 до 10 часа, додека возрасните од 7 до 9 часа. На повеќето возрасни започнува да им се спие околу 22 часот. Ова е поради зголемувањето на хормонот за спиење, мелатонин. Ова зголемување кај тинејџерите започнува подоцна, што значи дека тие воопшто не се чувствуваат уморни. Со оглед на тоа што многу ученици треба да станат пред 8 часот, ова значи дека тие не ги добиваат потребните часа за спиење.

Совет за наставниците: Разговарајте на час за тоа колку е важно да го добијат потребниот сон. Обидете се да зборувате за честите грешки и совети за добар сон.

Истражувањето од Д-р Дебора Јургелун-Тод заедно со нејзиниот тим покажува дека поради тоа што пред-фронталниот кортекс се`уште е во развој, тинејџерите повеќе се потпираат на нивниот лимбички систем (кој делува повеќе како инстинктивна реакциј) при читање на емоции.

Во тест, на возрасните им била прикажана слика од лицето на еден човек. Тие морале да избираат дали емоцијата прикажува страв, шокирање или лутина. Сите возрасни правилно го идентификувале изразот на стравот, додека само половина од тинејџерите го дале точниот одговор. Една можна причина за оваа разлика е поради тоа што лимбичкиот систем на тинејџерите е помалку прецизен од пред-фронталниот кортекс на возрасната личност.

Совет за наставниците: Не постои брзо решение - потребно е трпение. Бидете експлицитни и јасни во врска со тоа што го кажувате и помогнете им на студентите да ја подобрат нивната самосвест.

Да се биде тинејџер е тешко. Се соочувате со испити кои постојано ви ги дава животот во време кога мозокот поминува низ големи промени. Додека тие имаат одговорност во управувањето на своето однесување, преку разбирање на промените и предизвиците со кои тие се соочуваат, наставниците можат да ги водат и да им помогнат да го пронајдат вистинскиот пат.
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Живот