Трансплантацијата на органи често се најавува како чудесен медицински напредок, нудејќи им на поединците со оштетени органи втора шанса за живот. Сепак, покрај физичките и медицинските предизвици на трансплантацијата, се појавуваат интригантни извештаи за промените во личноста и идентитетот кај примачот, по процедурата. Овие извештаи, кои понекогаш се припишуваат на „клеточната меморија“, предизвикуваат љубопитност и дебата во научните и лаичките заедници.
Дали е можно со добивањето нов орган да се промени вашата личност?
Личноста ги опфаќа трајните модели на размислување, чувство и однесување. Промените на личноста по трансплантацијата се пријавени анегдотски и во опсервациони студии - и од примателите и од нивните семејства. Овие промени се движат од суптилни промени во преференциите и однесувањата до длабоки промени во идентитетот. Примателите опишале стекнување нови вкусови, хоби или дури и спомени кои навидум ги одразуваат аспектите на нивните донори на органи. Овој феномен ги заинтригирал истражувачите и поттикнува хипотези за механизмите кои потенцијално ги поттикнуваат овие промени.
Науката зад клеточната меморија
Една хипотеза предложена за објаснување на таквите промени на личноста е концептот на клеточна меморија, што посочува дека органите на донорот може да задржат некоја форма на меморија или информации кодирани во нивните клетки. Иако идејата звучи неверојатно, постојат многубројни биолошки механизми кои би можеле веродостојно да придонесат за такви феномени.
Молекуларно кодирање: клетките користат молекуларни патишта за кодирање и складирање информации. На пример, протеините и ензимите вклучени во клеточното сигнализирање можат да носат „отпечатоци“ од минатите интеракции или состојби, што може да влијае врз клеточното однесување кога се трансплантираат во ново тело.
Епигенетски модификации: Епигенетските маркери, како што се метилацијата на ДНК и ацетилацијата на хистон, служат како форма на „меморија“ во клетката. Овие маркери можат да влијаат врз моделите на генска експресија и потенцијално да ги пренесат карактеристиките специфични за донорот на примателот.
Трансфер на РНК: некодирачка РНК, како што е микроРНК, може да носи регулаторни информации помеѓу клетките. Овој механизам може да им овозможи на клетките на донорот да влијаат врз клетките приматели, со менување на нивната генетска или метаболичка активност.
Функции слични на невроните: одредени клетки, како што се кардиомиоцитите и цревните неврони, имаат својства слични на мозочните неврони, вклучувајќи ја и способноста да складираат и да пренесуваат сигнали. Ова сугерира дека трансплантираните органи кои ги содржат овие клетки може да придонесат за промени во однесувањето или психолошките промени.
Интеракции на имунолошкиот систем: самиот имунолошки систем има способност за меморија. Клетките на донорот може да комуницираат со имунолошките клетки на примателот, така што влијаат врз однесувањето или перцепцијата, особено ако клетките на донаторот носат информации за искуствата или преференциите на нивниот оригинален домаќин.
Биохемиска резонанса: клетките може да комуницираат преку суптилни биохемиски или електромагнетни сигнали, влијаејќи врз блиските клетки на начини кои придонесуваат за системски промени кај примачот.
Меморија на вода: научникот Лук Монтањер, добитник на Нобеловата награда, покажал дека водата има способност да шифрира и складира информации. Ова сугерира дека водата во трансплантираните органи може да пренесе информации од донаторите до примателите.
Етички импликации
Идејата дека органите на донорот може да влијаат врз личноста покренува неколку етички прашања. На пример, дали донорите или нивните семејства треба да бидат информирани за потенцијалот за промените во личноста? Дали оваа информација треба да им се открие на примателите? Ако промените на личноста се усогласат со особините на донорот, дали ова ненамерно може да открие приватни детали за донаторот? Примателите кои доживуваат промени на идентитетот може да бараат психолошка поддршка за да се движат низ овие промени.
Идејата за промени на личноста по трансплантација на органи е и фасцинантна и контроверзна, па потребни се повеќе научни истражувања. Доказите за клеточната меморија се убедливи и понатамошните студии веројатно ќе ги осветлат многубројните начини на кои клетките можат да кодираат и складираат информации.
Извор: psychologytoday.com
Фото: Freepik