Бремените жени имаат потреба од редовна контрола и здравствена заштита пред раѓањето за да се осигури нивното здравје и здравјето на фетусот. Исто така, потребна е честа проценка поради можност за јавување на симптоми и знаци на болест. Чести симптоми кои се поврзани со бременост се крварење од вагината, болка во карлицата, повраќање и отекување на долните екстремитети. Во најдобар случај, жените кои планираат да забременат треба да посетат лекар пред зачнувањето, за да можат да бидат известени за опасностите што може да се јават во бременоста и за нивно превенирање. Првата рутинска посета на лекар треба да се случи помеѓу 6 и 8 недела, т.е. гестација. Контролните прегледи треба да се вршат во интервали од околу 4 недели, се до 28та недела, на растојание од 2 недели најпожелно, а од 28 до 36 недела на преглед се оди секоја недела потоа до породувањето. Пренаталната здравствена заштита вклучува скрининг за нарушувања, преземање мерки за намалување на ризиците за мајката и фетусот и советување.
Детална историја е земена при првата посета. Вклучува претходни и тековни нарушувања и употреба на лекови (за терапевтски цели, социјално дозволени или нелегални), присуство на фактори на ризик за компликации во бременоста и семејна историја, со резултати од сите претходни бремености, вклучувајќи компликации од страна на мајката и фетусот (на пр., гестациски дијабетес, прееклампсија, вродени малформации, раѓање на мртво дете). Семејната историја треба да ги вклучува сите хронични заболувања кај членовите на семејството, со цел да се утврдат можните наследни нарушувања. За време на следните посети, прашањата се фокусираат на настани што се случиле во меѓувреме, како што се крварење или истекување на вода во вагината, главоболки, промени во видот, оток на лицето или прстите и промени во фреквенцијата или интензитетот на феталните движења.
Прво се изведува целосен физички преглед, со измерена висина и тежина на телото. На првиот акушерски преглед се врши испитување на спекулум и бимануелен гинеколошки преглед, запишување на промени или празнење, како и боја и конзистентност на грлото на матката; срцева акција на фетусот и кај жени кои доаѓаат во подоцнежна бременост, се проценува и феталната позиција.
За време на следните посети, важно е да се утврди крвниот притисок и телесната тежина. Акушерскиот преглед се фокусира на големината на матката, висината на дното, срцевото дејство и движењето на фетусот, како и исхраната на мајката, зголемувањето на телесната тежина и целокупното здравје. Испитување на спекулум и бимануелен преглед обично не се потребни освен ако има исцедок или крварење од вагина, истекување на амнионска течност или болка.
Првичниот лабораториски преглед е детален; некои тестови се повторуваат за време на контролите.
Ако крвта на жената е Rh-негативна, може да постои ризик од развој на Rh0 (D) антитела и фетусот може да биде изложен на ризик од развој на фетална еритробластоза. Нивото на антитела Rh0 (D) треба да се измери кај бремени жени на возраст од 18-20та недела, и повторно околу 26-28та недела. Може да бидат потребни дополнителни мерења за да се спречи развојот на родилски антитела кај мајката.
Трудниците обично прават скрининг за дијабетес помеѓу 24 и 28 недела, односно ако жената има фактори на ризик за гестациски дијабетес, тие се прегледуваат во 1 триместар. Фактори на ризик вклучуваат гестациски дијабетес или макрозомски новороденчиња (родилна тежина> 4500 g) во претходната бременост, необјаснета смрт на фетусот, семејна историја на дијабетес, постојана историја на гликозурија и индекс на телесна маса (BMI)> 30 kg / m2. Тест за толеранција на глукоза со 50 g глукоза по 1 час се користи во скринингот.
Повеќето акушери препорачуваат барем еден ултразвучен преглед во секоја бременост, по можност помеѓу 16 и 20недела, кога проценетиот термин на породување може попрецизно да се утврди и кога може да се процени поставувањето на плацентата и структурата на фетусот. Проценката на гестациската возраст се заснова на мерење на обемот на главата на фетусот, дијаметарот на бипариеталниот обем, абдоминалниот обем и должината на фемурот.
Специфични индикации за ултразвучен преглед вклучуваат откривање на абнормалности во текот на 1 триместар, потреба за подетално утврдување на структурата на фетусот и откривање на повеќекратна бременост, плацента превиа и ектопична бременост. Други индикации се одредување на локацијата на плацентата, положбата и големината на фетусот и големината на матката во однос на одредена гестациска возраст (премногу мала или преголема). Ултразвукот се користи и за водење на иглата за време на биопсија на хорионски ресички, амниоцентеза и трансфузија на фетус. Ултразвук со висока резолуција вклучува техники кои ја зголемуваат чувствителноста за откривање на фетални малформации.
Проблемите што се јавуваат во текот на бременоста треба се третираат. На жените им се даваат совети за вежбање и диета, а се препишуваат и додатоци во исхраната. Им објаснува што да избегнуваат, што да очекуваат и кога да се вратат на повторно испитување.
Бремените жени со Rh негативна крв, кои се изложени на ризик од развој на Rh0 (D) антитела, добиваат Rh0 (D) имунолошки глобулин по тешко крварење или други знаци на крварење или одвојување на плацентата (прекинување на плацентата), по спонтан или индуциран абортус, по амниоцентеза или биопсија на хорионски ресички, профилактички и ако новороденчето има Rh0 (D) -позитивна крв, по породувањето.
Повеќето бремени жени имаат потреба од додаток на исхраната со железо во различна форма, според препораките на специјалистот. Сите трудници треба да земаат додатоци на исхраната што содржат фолна киселина, фолната киселина го намалува ризикот од дефекти на невралната туба.
За да можат да го хранат фетусот, на повеќето жени им требаат околу 250 kcal повеќе дневно; повеќето од нив треба да доаѓаат од протеини. Ако зголемувањето на телесната тежина на мајката е прекумерно (> 1,4 кг / месец во текот на првите месеци) или несоодветно (<0,9 кг / месец), исхраната мора дополнително да се прилагоди. Диета за слабеење не се препорачува за време на бременоста, дури и кај екстремно дебели жени.
Бремените жени можат да продолжат да вршат умерени физички активности и вежби, но треба да внимаваат да не го повредат стомакот. Сексуалниот однос може да продолжи и за време на бременоста, освен ако нема крварење, болка, истекување на амнионска течност или контракции на матката.
Земањето на лекови и додатоци на исхраната во текот на бременоста се прави во консултација со со лекар.
Трудниците не треба да консумираат алкохол или цигари и треба да избегнуваат изложеност на пасивно пушење. Изложеност на хемикалии или пареа од разни бои, директен контакт со измет од мачка (поради ризик од токсоплазмоза), да престојуваат на повисока температура (на пр. Во топла бања или сауна) и контакт со лица со активни вирусни инфекции.
Треба да се советува на жените да бараат помош за невообичаени главоболки, нарушувања на видот, болка во грлото или грчеви, крварење, пукање на амнионската кеса, изразен оток на рацете или лицето, намален излив на урина, продолжено заболување или инфекција или постојани симптоми на породување.
Автор: д-р Андроника Димитировска, спец. гинеколог-акушер,
ПЗУ Ники Медика
фото: Unsplash